Het Expertise- en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB) en het Onderwijscentrum Binnenvaart (OCB) hebben een visievormingsproces rondom het thema ‘arbeidsmarkt en scholing’ gestart met betrokken partijen uit de sector. Doel is te komen tot een strategische visie van waaruit jaarlijks een aantal educatieprojecten wordt opgezet.
Deze visie verwoordt onder meer welke scholingsmogelijkheden nodig zijn op basis van de gewenste arbeidsmarktontwikkelingen in de binnenvaart. Deze visie bepaalt mede de invulling van een duurzame samenwerking van de branche met de onderwijsinstellingen.
Als er de laatste tijd gesproken wordt over ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, gaat het vooral over de gevolgen van de recessie voor de hoeveelheid werk en banen in de binnenvaart. Begrijpelijk, want de gevolgen worden daar immers pijnlijk zichtbaar. Toch moet ook bewust de discussie gevoerd blijven worden over andere, meer kwalitatieve, ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. En de gevolgen daarvan voor de gewenste scholing, zowel binnen de reguliere beroepsopleidingen als op het gebied van nascholing en cursussen.
Het Educatieprogramma binnenvaart heeft als doel de belangrijke verworvenheden van het huidige binnenvaartonderwijs te borgen en te versterken door nieuwe initiatieven. In de afgelopen tijd zijn er diverse projecten opgezet waarmee interessante onderwijskundige mogelijkheden gecreëerd en versterkt worden. Zoals het ontwikkelen van (digitale) lesmaterialen voor het vmbo en het opzetten van een hbo minor, een specialisatiemogelijkheid van een half jaar binnen een logistieke of economische hbo-opleiding.
Het is belangrijk dat al die initiatieven stoelen op een gedeelde visie op de gewenste ontwikkelingen in de arbeidsmarkt en scholing van de binnenvaart. Een dergelijke visie is een ‘levend’ kader waarbinnen initiatieven elkaar versterken en besluitvorming en afstemming met stakeholders (alle personen en organisaties die betrokken zijn) versoepeld worden.
Het OCB heeft, ondersteund door SENS Adviseurs, diverse gesprekken in de sector gevoerd, zowel met ondernemers als koepelorganisaties en onderwijsinstellingen. Op 12 juni is een ‘versnellingskamer’ georganiseerd met vertegenwoordigers uit de sector en het onderwijs. Ondersteund door een ‘digitale vergadertool’ werden trends op de arbeidsmarkt en in de scholingsbehoefte nader in kaart gebracht. Voorbeelden van onderwerpen die de revue passeerden: de internationalisering van de sector, de organisatorische inrichting van de kleine binnenvaart, de invloed van nieuwe technologie op het werken aan boord en de arbeidsmarktmobiliteit tussen maritieme sectoren.
Vervolgens is nagedacht en gebrainstormd over de strategische samenwerking tussen branche, onderwijs en overheid en mogelijke inhoudelijke speerpunten van deze samenwerking in en rond het educatieprogramma. Dit leverde suggesties voor actiepunten op voor thema’s als Een Leven Lang Leren (verbreden scholingsaanbod), het verbeteren van het imago van de binnenvaart en het binnenvaartonderwijs, het werven van nieuwe instroom van leerlingen, het stimuleren van arbeidsmobiliteit door carrièreperspectieven inzichtelijk te maken, en het stimuleren van de samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven.
Belangrijk daarbij is de vraag hoe de branche zelf haar rol als inhoudelijke kennisdrager kan invullen. De actuele kennis van het werken in de binnenvaart bevindt zich immers bij de ondernemingen en medewerkers zelf. Kan de branche die kennis en competenties ontsluiten voor de (na)scholing van (nieuwe) medewerkers? Bijvoorbeeld door het inrichten van een kennisbank voor diverse educatietrajecten? Het onderwijs kan door een goede samenwerking met bedrijfsleven en andere onderwijsinstellingen ook een stevige impuls geven aan de innovatieve ontwikkelingen van de branche.
Op basis van de resultaten van de versnellingskamer van 12 juni wordt in september met alle betrokkenen verder gesproken over een conceptvisiedocument. Doel is om te komen tot een convenant waarin die stakeholders de belangrijkste uitgangspunten en doelstellingen van de gewenste samenwerking onderschrijven. Dit is echter het startpunt van een gesprek dat met regelmaat gevoerd moet blijven worden; de arbeidsmarkt en de scholingsmogelijkheden zijn immers ook altijd in beweging!
Meer informatie over het educatieprogramma binnenvaart of het visietraject? Neem dan contact op met Mike Blansjaar van het EICB: [email protected] of (010) 798 98 30.
