Eeuwenlang was vervoer over water vanzelfsprekend, want het land was niet te bezeilen. Na de industriële revolutie kregen schepen plotseling serieuze concurrentie van auto’s en treinen. Gelukkig bleken zij gevaarlijk, vies en lelijk. Waar de scheepjes wat toevoegden aan het landschap van de Verkade-plaatjes en vooral gebruik maakten van de wegen die moeder natuur ons heeft geschonken, zetten spoorlijnen en snelwegen strepen door het vredige landschap.
Op alle fronten won de scheepvaart het. Behalve de schoonheidsprijs won ze op milieubelasting en had ze een straatlengte voorsprong in veiligheid.
Het milieuvoordeel is de laatste decennia een tikkie op de achtergrond geraakt (door schonere auto’s), maar er kwam iets voor in de plaats. Het klimaat is op drift geraakt door het massaal verbranden van fossiele brandstoffen. In het brandstofverbruik voor een vervoerde ton scoort de binnenvaart veel gunstiger dan de twee vervoerders op wielen. Kortom: de kaarten zijn geschud en de binnenvaart heeft de troeven in handen. Wat doet die sector daarmee? Tot eind jaren ‘80 niet zoveel.
Toen klonk ineens: te weinig mensen wéten hoe goed die binnenvaart is. We gaan de binnenvaart tonen aan de buitenwereld als een schone, veilige transportwijze. Voor het eerst in de geschiedenis van de binnenvaart schaarden zich 25 jaar geleden ALLE organisaties – zeg maar van ASV tot CBRB – achter één club: het Bureau Voorlichting Binnenvaart. Bijna duizend ondernemers en ondernemingen steunden het initiatief. Dat betekent dat driekwart van de sector het niet nodig vond of er in elk geval geen geld voor over had. Sommigen vinden dat de binnenvaart voldoende maatschappelijk gewicht in de schaal legt en dat dus de overheid die promotie moet betalen.
Ergens vond de overheid dat ook. Vandaar dat zij een flinke duit in het zakje deed om die sector bekender te maken, vooral onder verladers die wat al te gemakzuchtig hun spulletjes door wielen lieten vervoeren. Er is echter ook een groep schippers die promotie domweg niet nodig vindt. ‘Mijn vader en grootvader hadden geen promotie nodig, dus ik ook niet.’ Daar is dus nog (steeds) wat zendingswerk nodig.
Intussen heeft het BVB op alle fronten de binnenvaart over het voetlicht gebracht. Aanvankelijk door met het mps Hanzestad naar die verladers toe te varen, door spectaculaire congressen als Waterscheiding (1994) en Vaarplan 2000 (1997) en een eindeloze reeks aan kleine bijeenkomsten en promotie-acties. Jammer genoeg werd na 2000 de overheidsspoeling dunner.
Door incidentele sponsoring kwam de binnenvaart wel regelmatig op tv. Door de jaren heen hebben bovendien honderden captains of industry en coryfeeën uit politiek en maatschappij op unieke wijze kennisgemaakt met de binnenvaart door speels te ‘ship hoppen’. Recentelijk deed het clubje consultants van BVB-Maatwerk zeker in verladerskringen van zich spreken op de wijze zoals het BVB ooit was begonnen met de Hanzestad. Misschien nog wel beter.
Het stopt natuurlijk niet bij 25 jaar promotie. Nog meer dan in 1989 is promotie een onmisbaar onderdeel van marketing. Voor elke professionele ondernemer een mooi moment om te beginnen met sponsoren van deze club. In die 25 jaar is de binnenvaart op de kaart gezet en bij verrassend veel verladers werd in het hoofd de knop omgezet en hebben ze meer respect voor de binnenvaart.
Is dit gelukt dankzij het BVB? Bewijzen kun je het niet, maar de waarschijnlijkheid is groot genoeg om keihard door te gaan met die promotie. Je zal niet direct een hogere vracht krijgen, ook al komt er meer lading naar de binnenvaart. Meer lading trekt ook meer schepen aan (zoals we hebben gemerkt). Maar het werkt wel lekkerder in een markt die respect heeft voor jou en je werk.
Michel Gonlag
