Onder aanvoering van Holland Innovation Team werkt een groep Zuid-Hollandse bedrijven aan de ontwikkeling van een bio-LNG distributieschip voor binnenvaart en kustvaart. Dat schip gaat zelf ook op bio-LNG varen en is de spil in een toekomstig distributienetwerk. Bio-LNG is de schoonste en goedkoopste transportbrandstof. De bedoeling is dat de tanker eind 2013 in de vaart komt.
Holland Innovation Team is een Rotterdams bureau van consultants, uitvinders en ondernemers. Directeur Peter van der Gaag vervult alle drie die rollen. Daarnaast verbindt hij bedrijven om gezamenlijk nieuwe duurzame technologieën en toepassingen te ontwikkelen. Voor de projectontwikkeling, zoals bij dit bio-LNG distributieschip, is Holland Innovation Team vaak de penvoerder.
In dit project werkt Holland Innovation Team samen met VeKa Group uit Werkendam, LNG River Shipping uit Krimpen aan den IJssel en Cryonorm Projects uit Alphen aan den Rijn. Provincie Zuid-Holland heeft subsidie verstrekt via het programma Kennisnetwerken, dat wordt uitgevoerd door de Kennisalliantie.
Het in Lemmer gebouwde schip Pioneer Knutsen distribueert LNG in de Noorse fjorden.
Nobel & Zn
Het idee kreeg vorm nadat Peter van der Gaag had meegewerkt aan een seminar dat de Kennisalliantie samen met verladersorganisatie EVO in Bodegraven hield over bio-LNG in het wegvervoer. Holland Innovation Team is volop bezig met bio-LNG. Van der Gaag is initiatiefnemer voor een bio-LNG fabriek in Delfzijl en er zijn ook plannen om met A. Nobel & Zn. Bunkerservice een bio-LNG terminal te bouwen in Zwijndrecht. Beide zouden eind 2013 in bedrijf moeten zijn.
“Het bio-LNG moet wel vervoerd worden tussen die locaties, en ook naar andere terminals en distributiepunten”, vertelt Van der Gaag. “We zijn bezig met het opzetten van een hele keten. Dit schip is dus onmisbaar.”
Beter en schoner
LNG (Liquified Natural Gas) is schoner dan benzine, diesel en stookolie. Met name de uitstoot van NOx (80-90 procent) en CO2 (20-25 procent) dalen flink bij toepassing van het vloeibare aardgas, terwijl er nauwelijks roetuitstoot is. “Maar het blijft een fossiele brandstof”, noemt Peter van der Gaag als voornaamste nadeel.
Peter van der Gaag.
Bio-LNG is echt ‘groen gas’. De vloeibare bio-methaan wordt geproduceerd door vergisting van mest, rioolslib, nat organisch materiaal, etensresten en resten van landbouwgewassen. De energetische waarde is hoger dan die van gewoon LNG. Ook niet onbelangrijk: de productie van de hernieuwbare vloeibare biobrandstof is goedkoper dan die van diesel en benzine.
De bedoeling is dat het schip gaat varen op de boil-off van het bio-LNG dat het vervoert. De boil-off is het gas dat vanzelf ontstaat door opwarming. (Bio-)LNG is namelijk vloeibaar gemaakt door koeling tot -162 °C (door atmosferische druk).
Al tientallen jaren varen er wereldwijd grootschalige LNG-tankschepen op de boil-off van de LNG-lading. LNG kan echter ook voor andere scheepstypen als brandstof worden gebruikt. Daarmee loopt Noorwegen voorop. In het Scandinavische land varen twintig tot dertig veerboten, bevoorradingsschepen voor boorplatforms en shortsea-schepen met de schonere brandstof.
VeKa Bijlsma
Het nieuwe tankschip, waarvan in een later stadium meerdere zusterschepen kunnen volgen, zal gebouwd worden door de VeKa Group. Het Werkendamse bedrijf heeft grote ervaring met scheepsbouw en bezit meerdere werven. “Een groot voordeel is dat een van die werven, Bijlsma in Lemmer, al eens een LNG-tanker heeft gebouwd. Dat is de Pioneer Knutsen, die LNG distribueert in de Noorse fjorden. De kennis is dus
voorhanden.”
LNG River Shipping is de rederij die Inland Tankers uit Krimpen aan den IJssel speciaal heeft opgericht voor het vervoer van (bio-)LNG. Cryonorm Projects uit Alphen aan den Rijn levert de knowhow en installatie voor de speciale cryogene leidingen en tanks die nodig zijn voor de extreem lage temperatuur waarop het bio-LNG vervoerd en overgeslagen wordt. Sandfirden Technics uit Den Oever levert de motoren en maritiem onderzoeksinstituut Marin is betrokken bij het hydrografisch ontwerp van het schip.
Debat LNG-distributieketen
Tijdens Ecomobiel 2011 organiseert Holland Innovation Team een debat over ‘small scale LNG en bio-LNG keten(s) in het wegtransport en de binnenvaart’. Daar komt ook het bio-LNG distributieschip aan bod. De vakbeurs voor groene mobiliteit vindt op 27 en 28 september 2011 plaats in Ahoy Rotterdam. Het LNG-debat is op woensdagmiddag 28 september.
De grootte van het schip staat nog niet vast. Er wordt nog gerekend aan de ideale maatvoering. Die zal tussen de 1.100 en 2.000 m3 liggen. “Idealiter kan het schip zowel binnendoor als buitenom varen. Het moet dus zowel op binnenwater uit de voeten kunnen als op zee.”
Dual fuel-techniek
Deze tanker gaat volledig op bio-LNG varen. Het gas kan echter ook gebruikt worden in dieselmotoren. Bij die dual fuel-techniek – die al wordt toegepast met LPG – wordt 20 à 25 procent bio-LNG gemengd met diesel. Dat resulteert in een betere verbranding, brandstofbesparing en lagere uitstoot.
“Deze techniek is ook op bestaande schepen mogelijk”, zegt Van der Gaag. “Dan moet er een tank worden ingebouwd en er moeten cryogene leidingen worden geïnstalleerd. Die investering verdient zich terug door een verwachte besparing van 15 procent op de brandstofkosten. Bovendien hoeft de scheepseigenaar niet te investeren in andere maatregelen om schoner te varen. Zoals roetfiltertechniek en een katalysator.” Op die manier kan de complete binnenvaart en kustvaart grote stappen maken naar schonere motortechnieken en voldoen ze aan de steeds strengere eisen die de overheid stelt aan emissie van schadelijke stoffen.
