De manier waarop havengeld wordt berekend, kan belemmerend werken voor het bundelen van containerstromen. Dat is onder meer het geval in Amsterdam, Harderwijk, Hengelo, Heerenveen en Meppel. Dat constateert onderzoeksbureau STC-NESTRA na een landelijke analyse van de havengeldsystematiek in de Nederlandse zee- en binnenhavens in relatie tot kansen voor het ontwikkelen van innovatieve bundelingsconcepten voor containerbinnenvaart.
STC-NESTRA, onderdeel van de STC-Group, pleit voor aanpassing van de stelsels en tarieven te differentiëren naar het aantal overgeslagen containers of naar de werkelijke verblijftijd van binnenschepen.
Bundeling
Martin Quispel van STC-NESTRA: ‘Gunstige randvoorwaarden voor bundeling in containervaart leiden tot positieve effecten voor de regionale economie en het milieu. Opvallend is dat voor een aantal terminals geen havengeld betaald hoeft te worden door operators. En juist bij deze terminals worden innovatieve bundelingsconcepten toegepast, bijvoorbeeld in Nijmegen en Oosterhout.’
‘In het algemeen is de aanbeveling om de huidige havengeldsystematiek kritisch tegen het licht te houden vanuit een corridorperspectief. Past de systematiek nog bij beleidsdoelstellingen, zoals het stimuleren van de regionale economie en het stimuleren van duurzaam vervoer? Daarbij biedt harmonisatie en innovatie door middel van moderne ICT-technieken kansen om de havengelden beter te organiseren, tegen lagere kosten en met minder administratieve lasten voor de binnenvaartoperators.’
Uuniformering
De Nederlandse Vereniging van Binnenhavens (NVB) is voorstander van uniformering en standaardisering van zowel de havenverordeningen als de havengeldverordeningen. De havenverordening kent al een model dat in samenwerking met VNG is opgesteld.
De NVB is blij met initiatieven die in een aantal regio’s en provincies (Limburg, Twente, Zwolle-Kampen-Meppel) worden genomen om door samenwerking te komen tot regionale/provinciale harmonisering. Dat zorgt onder andere voor een verbeterde binnenhavengeldregeling voor containers, droge en natte lading.
‘De NVB zal aan de hand van de onderzoeksresultaten de gemeenten en havens bewust maken van het feit dat de huidige gehanteerde binnenhavengeldregeling een drempel kan zijn voor innovatieve bundelingsconcepten’, aldus voorzitter Marijke van Haaren.
Inland hubs
Containeroperators passen steeds vaker bundelingsconcepten toe om containers efficiënter en met hogere betrouwbaarheid te vervoeren tussen de zeehavens en bestemmingen in het achterland. Deze ontwikkeling betekent dat schepen meerdere havens aandoen tijdens een omloop.
Het gaat om de verdere ontwikkeling van ‘inland hubs’ en ‘hoppen’ van binnenschepen langs meerdere inland terminals. Daardoor neemt ook de frequentie van de vervoersdiensten toe, waardoor verladers meer mogelijkheden krijgen om containers te vervoeren per binnenschip. De lagere kosten en hogere kwaliteit leiden tot groei van containervervoer via binnenvaart.
Hoge kosten
De landelijke analyse die in opdracht van Connekt is uitgevoerd door STC-NESTRA wijst op een grote diversiteit aan het type heffingsgrondslagen en de hoogte van kosten voor operators.
Uit analyse van verordeningen van gemeenten en havenbedrijven blijkt dat heffingsgrondslagen uiteen lopen tussen berekeningen op basis van ton laadvermogen of waterverplaatsing van het binnenvaartschip, per ton overgeslagen lading, per TEU, per container (vol of leeg), of een combinatie van die grondslagen. Bij enkele havens leidt dit tot relatief hoge havengeldkosten bij incidentele overslag van kleine hoeveelheden containers. Deze situatie vormt een barrière volgens de geïnterviewde barge- en terminal-operators.
