Het niet verhogen van het havengeld voor schepen met een CCR2-motor en de verhoging met 10% voor de rest van de binnenvaart viel verkeerd bij de ASV. Het Havenbedrijf Rotterdam heeft naar de ASV toe beaamd dat dit niet zo was bedoeld, maar dat het tevens niet is terug te draaien. De ASV heeft het Havenbedrijf daarom geadviseerd de meeropbrengst van het havengeld dan maar te besteden aan de groep die hierdoor wordt getroffen. Een suggestie: doe iets aan het tarief voor de walstroom, of biedt het gratis aan.”
Bij de voorjaarsvergadering van de ASV, die zaterdagmiddag 24 maart opende met een minuut stilte voor de eind vorig jaar overleden schipper Niek Deen, vele jaren lang één van de grote mannen van de ASV, toonde het bestuur van de ASV zich uiterst verontwaardigd over de wijze waarop vorige week bij het beladen van rollen staal vorige week in de haven van Antwerpen het ms Luxembourg is omgeslagen en gezonken. Niet zozeer omdat er een ongeluk gebeurde, maar vooral de onverschilligheid waarmee de havenautoriteiten en omstanders daarmee om zijn gegaan. “Hier verloor een gezin hun haven en goed en niemand die ze helpt. De havendienst kwam naderhand alleen met papieren om aan te tonen dat ze geen aansprakelijkheid aanvaardden.” Er waren volgens het ASV-bestuur ook duidelijk aanwijzingen dat de kraanmachinist willens en wetens een rol staal veel te snel had gehesen omdat hij onenigheid met de schipper had over de belading. Daardoor kantelde het schip en maakte vier uur lang ernstige slagzij, alvorens het zonk. In die vier uur had de havendienst van Antwerpen niets ondernomen om erger te voorkomen. De schipper had maar ternauwernood zijn hondje uit de roef kunnen redden.
Het ASV-bestuur verzoekt de autoriteiten op de Westerschelde om geen jacht te maken op de alleenvaarder. “Daar is geen sprake meer van steekproefsgewijze controle, er wordt gericht gekeken naar alleenvaart”, aldus vicevoorzitter Sunniva Fluitsma, volgens wie de autoriteiten de klacht van de ASV wel serieus nemen.
Overgangsregelingen
Eén van de belangrijkste thema’s bij de ASV de laatste jaren betreft de overgangsregelingen voor de nieuwe eisen die aan de oudere schepen worden gesteld. Die zouden funest zijn voor de bedrijfsvoering op kleinere, oudere schepen. Er is vooruitgang geboekt, want niet langer staat de ASV alleen in het protest tegen de regels. Sinds vorig jaar worden die protesten ondersteund door de rest van de binnenvaartorganisaties, inclusief het CBRB. Zelfs de EVO heeft vorig jaar een brief medeondertekend waarin kritisch commentaar werd geleverd op een rapport over effecten van de maatregelen, dat in opdracht van het ministerie was gemaakt door het bureau K+V. Sunniva Fluitsma: “Onbegrijpelijk dat er een rapport wordt gemaakt. Al in 2001 lag er een rapport over die effecten, waarin duidelijk stond dat de kleine binnenvaart zou verdwijnen als die maatregelen zouden worden doorgevoerd.” Maar ook de vicevoorzitter van de ASV ziet een kentering: “De staatssecretaris (Tineke Huizinga – red.) ontkende nog dat ze erover ging, de minister (Melanie Schultz) vertelt in gesprek te zijn erover. Dat is al een hele stap.” De bewustwording neemt toe. “Bij Almelo zijn ze geschrokken dat ze een kanaal verruimen naar 700 ton als er straks geen schepen meer zijn die erop kunnen varen.”
De bij de ASV-vergadering aanwezige ONS-voorzitter en schipper Gerard Kreuze gaf wel wat tegengas. “We denken er net zo over bij de Binnenvaart Branche Unie, maar je moet oppassen met alleen maar negatief praten over kleine schepen, want de verladers gaan al snel overschakelen op het aanbieden van grotere partijen. Dat doet de sector van de kleine schepen geen goed.”
De ASV beklaagt zich er vooral over dat de Rijnvaartcommissarissen wel het rapport van K+V, maar niet de begeleidende brief van het bedrijfsleven hebben meegenomen naar de CCR. Met als gevolg dat weliswaar de hardheidsclausule – die wegens de crisis was ingevoerd – met een jaar werd verlengd, maar met de vermelding dat dit meteen het laatste jaar zou zijn.
In de wandelgangen en tijdens de vergadering waren regelmatig geluiden te horen dat er ook grote interpretatieverschillen zijn tussen de inspecties van Nederland, België en Frankrijk, waarbij Nederland ‘het braafste jongetje van de klas’ is. ‘Uitvlaggen’ van schepen moet ook niet worden uitgesloten in de toekomst, omdat in België en Frankrijk vrij eenvoudig een nieuw certificaat kan worden verkregen, waar de Nederlandse (private) experts het lijstje van de CCR eerst helemaal nalopen.
BBU
Gerard Kreuze vertelde tevens aan de aanwezige ASV-leden waarom de ONS opgaat in de Binnenvaart Branche Unie en zichzelf zal opheffen. “Er is geen meerwaarde meer voor de ONS om als zelfstandige bond te blijven bestaan. Het bestuur, een secretariaat kost allemaal energie die we beter aan andere zaken kunnen besteden. Gezamenlijk kunnen we werken aan een betere lobby van de sector en met één stem spreken naar de overheid en de verladers.”
Bij de daaropvolgende discussie werd nauwelijks onderscheid gemaakt tussen de BBU en de eenwording van alle organisaties in de binnenvaart zoals dat in het transitiecomité wordt voorbereid. De ASV zelf voelt niets voor deelname aan een dergelijk proces – “Als wij een andere mening hebben, willen we die aan de minister vertellen” – hoewel het bestuur wel ingaat op de uitnodiging van BBU-directeur Erik van Toor om te komen praten.
Liberalisatie
Oud-actieleider Ger Veuger – sinds een week aan de wal en nu dus ook oud-schipper – vertelde dat het in 1993 de binnenvaart niet was gelukt om de Europese liberalisatiepolitiek tegen te houden. “Toen lagen we met 2.800 schepen tegen de kant. Dat was in de sector die het betrof, een overgrote meerderheid. Maar het was niet genoeg. We hebben de strijd verloren.” Toch geeft hij het niet op. Hij haalde een professor van Nyenrode aan, die had gesproken bij een adviesbijeenkomst in verband met het transitieproces onder leiding van Arie Kraaijeveld. “Die vertelde dat er geen werkzame marktwerking is in de binnenvaart. Hij beval aan een veilingsysteem in te stellen waarbij een neutrale veilingmeester anonieme partijen aan anonieme vervoerders koppelt. Doorbreek de afhankelijkheid van de bevrachter voor de schipper, anders wordt het nooit iets.” Ook was er bij de ASV veel waardering voor de aanbeveling van de ING in het sectorrapport om bodemtarieven in te voeren, een nog ouder thema dat steeds terugkeert bij de ASV. Ger Veuger: “Die slinger van de markt is nu uitgeslagen naar de kant van de liberalisatie, maar hij gaat ook weer naar de andere kant. Gewoon blijven roepen, je krijgt een keer gelijk.”
Sunniva Fluitsma: “Misschien kan het niet, misschien mag het niet, maar misschien moet het wel.”
