Vorig jaar promoveerde Tilman Platz, afkomstig uit Duitsland, aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. In zijn proefschrift ‘The efficient Integration of Inland Shipping into Continental Intermodal Transport Chains’ toont hij aan dat er vanwege diverse redenen in heel Europa veel meer vracht over het water vervoerd zou moeten worden. In een ‘Ontmoeting op de brug’ licht hij zijn inzichten toe.
Dr. Tilman Platz woont in Frankfurt am Main, is 35 jaar en is verbonden aan de Berufsakademie Nordhessen (hogeschool) in Bad Hersfeld als begeleider voor studenten, die daar een 3-jarige opleiding Logistiek volgen. “Zelf studeerde ik na mijn middelbare schoolopleiding Economie aan de universiteit van Mannheim”, begint Platz zijn verhaal. “Nadat ik daar afgestudeerd was, werkte ik ruim zes jaar als onderzoeker aan het onderzoeksbureau voor intermodaal transport SGKV in Frankfurt. Tijdens de periode dat ik daar als onderzoeker bezig was, kreeg ik een opdracht van het ministerie van Verkeer om te kijken naar mogelijkheden om wissellaadbakken, die normaal via het wegvervoer getransporteerd werden, ook over het water te gaan vervoeren.”
Dr. Tilman Platz werkte zes jaar bij het onderzoeksbureau voor intermodaal transport SGKV in Frankfurt. Daar ontstond zijn interesse voor de binnenvaart. (foto Harrie van Eeuwijk)
Dat was voor Platz de aanleiding om zich meer op de binnenvaart te gaan concentreren. Van de binnenvaart wist hij aanvankelijk niet zo veel. “Tijdens mijn studie had ik er wel het een en ander over gehoord en ik groeide op aan de Rijn en de Neckar en zag zodoende veel schepen,“maar dat waren dan ook de enige raakvlakken die ik in het begin met de binnenvaart had.”
Biertransport
Voor de opdracht van het Ministerie van Verkeer verdiepte hij zich in de bedrijfstak: door er veel over te lezen, met schippers te spreken en havens, schepen en containerterminals te bezoeken. “Gedurende mijn onderzoeken met die laadbakken kwam ik tot de conclusie dat het niet aan de techniek of aan de verkeerspolitiek lag, maar aan andere aspecten: logistiek, organisatie van transporten en promotie”, aldus Platz. “Bij een proef met het transport van bier bleek dat die wisselbakken met een schip in drie lagen gestapeld vervoerd konden worden en dat was veel economischer dan over de weg.”
Eigenlijk had Tilman Platz voor zijn promotie misschien ook wel naar mogelijkheden aan een Duitse universiteit kunnen kijken, maar dat was voor hem zelf niet zo gunstig. “Immers, als ik dat in Duitsland gedaan zou hebben, hield dat automatisch in dat ik dan ook in dienst zou moeten gaan werken van de professoren, waar ik zou promoveren. Maar aan de universiteit in Nijmegen was dat niet het geval. Daarom koos ik dus voor Nijmegen.”
Proefschrift
In zijn proefschrift geeft Platz aan dat, ondanks de toename van het containervervoer en het grote potentieel voor intermodaal vervoer in Europa, de binnenvaart maar weinig aantrekkingskracht heeft op continentale lading. Er bestaat in Europa wat dat betreft onzekerheid en onduidelijkheid over wat er zou moeten gebeuren om meer vervoer over het water te bewerkstelligen. Er zijn in de literatuur slechts fragmentarische pogingen voor verbetering te vinden.
In zijn onderzoek heeft Platz getracht deze verbeteringen uitvoeriger aan te geven en hij heeft die ook langs proefondervindelijke weg aangetoond. Zijn centrale vraagstelling was wat de kritische succes- en faalfactoren zijn die een verklaring geven voor het ontstaan en falen van innovatieve logistieke serviceconcepten in het continentaal intermodaal binnenvaarttransport.
Beslissingsgedrag bij verladers
Platz is bij zijn onderzoeken uitgegaan van het containervervoer. Voorts heeft hij allerlei maatregelen aangegeven voor de stimulering van intermodaal vervoer. Hij komt dan tot het aangeven van maatregelen die zowel op het organisatorische als het technisch vlak liggen en evenzo op het terrein van informatie en communicatie. Vervolgens keek hij naar logistieke en marketing-aangelegenheden en ook naar de politiek-bestuurlijke aspecten die van invoed zijn.
Platz moest ook achterhalen hoe besluitvormers in de logistieke keten op maatregelen zouden reageren, in hoeverre zij de waarde ervan zouden inzien. Met dat doel voerde hij een theoretische analyse uit van het beslissingsgedrag en innovaties bij verladers en vervoerders.
Hij concludeerde dat er een sterke behoefte is aan een systeembenadering. Een stapsgewijze overgang zal daaraan dienstbaar kunnen zijn. Op diverse vlakken innovaties toevoegen draagt ook bij tot succes.
Deur-tot-deur
Verder blijkt dat voor de keuze van de vervoerswijze de deur-tot-deur-service doorslaggevend is. Ook de service en betrouwbaarheid spelen een belangrijke rol – bij het transport van chemicaliën geldt dat ook voor veiligheid.
In zijn proefschrift geeft Platz verder aan dat continentaal intermodale binnenvaart kan bijdragen aan verlaging van de totale vervoerskosten en verbetering van de betrouwbaarheid en de flexibiliteit in de vervoersketen.
Uiteindelijk komt Platz tot de conclusie dat om meer vervoer over water te realiseren diverse factoren goed in de gaten gehouden dienen te worden. Hij noemt daarbij de bundeling naar ruimte en volume, de laadeenheid met de capaciteit van een standaard semi-trailer en een back-up van de transportdiensten voor het geval vaarwegen door tijdelijke omstandigheden moeilijk bevaarbaar zijn. Maar ook gemakkelijke intermodale overslag en gegarandeerde doorlooptijden laat hij niet onbesproken. En ook de mogelijkheid tot het inkopen van een geïntegreerd deur-tot-deur-transport voor een transparante prijs moet de nodige aandacht krijgen.
Transportbundeling
Om uiteindelijk tot meer vervoer over het water te komen somt Platz in zijn proefschrift heel wat aan te bevelen maatregelen op. “Tot de voornaamste maatregelen behoren de transportbundeling, het gebruik van een laadeenheid met de maximale toegestane afmetingen, gemakkelijke intermodale overslagorganisatie en overslaguitrusting en het productbeleid.”
Voorts kan de binnenvaart er voordeel bij hebben als een binnenhaven ook goede spoorwegverbindingen heeft; dus goede mogelijkheden naar het achterland kent.
“Daarnaast dienen overheden goede wetten en regels te maken voor het vervoer”, aldus Platz. “Wel moeten ze er dan ook voor zorgen dat die wetten in alle opzichten nageleefd worden. Zo dient men met name bij het wegvervoer naleving van het rijtijdenbesluit regelmatig te controleren. En de toegestane gewichten voor de vrachtwagens. Immers, wanneer niet voldoende aandacht aan deze zaken wordt geschonken, zal het wegverkeer mogelijk goedkoper kunnen werken dan het vervoer over water.”
"De overheid dient bij het wegvervoer naleving van het rijtijdenbesluit regelmatig te controleren"
De eerste maatregelen om meer vervoer naar het water te krijgen zijn goede mogelijkheden scheppen voor de verladers. Dat zouden aparte ondernemingen moeten worden en misschien moeten er nieuwe organisatievormen voor de ondernemers gecreëerd worden.
Kijkend naar de inlandterminals in West-Europa komt Platz tot de conclusie dat er in Nederland en Vlaanderen genoeg mogelijkheden voor containervervoer zijn. Maar over het hele continent van Europa zouden er meer mogelijkheden moeten komen. “Men moet daar dan de reeds aanwezige containerterminals intensiever gaan gebruiken en men zou er hier en daar nog terminals bij moeten bouwen.”
Bijvoorbeeld in Polen. Daar ziet de onderzoeker toekomstmogelijkheden voor containervervoer over water. Uiteraard dient dan ook de infrastructuur in dat land aangepast te worden. Diezelfde aanbevelingen gelden voor de Donau. Want er zijn tussen Boedapest en Belgrado nu evenmin mogelijkheden voor containeroverslag.
Voor het milieu pleit Platz ervoor dat op Europees niveau de uitstoot van CO2 geregeld wordt. “Die voorschriften dienen dan voor alle landen te gelden. “Dat moet via Brussel geregeld worden. Zo moeten van daaruit regels gemaakt worden voor de totale transportsector. En daarbij mag opgemerkt worden dat de binnenvaart daarin gunstiger is dan de andere transportsectoren, en ook nog minder energie verbruikt.”
Aanzwengelen
Als het nautisch onderwijs ter sprake komt, merkt Platz op: “Wat scholing en opleiding betreft, zou er meer aandacht besteed moeten worden aan de opleiding van goede expediteurs. En dan zouden deze mensen niet louter naar het vervoer van vracht over de weg moeten kijken, maar er zou ook meer aandacht gegeven moeten worden aan het vervoer over water. Dus ze zouden een ruimere blik moeten krijgen.”
“Er zijn maar weinig opleidingen voor verladers; dus daaraan aandacht besteden is echt wenselijk. Ook zou men het beroep van verlader beter moeten gaan bekijken. Voorts moeten spoorwegen en binnenvaart elkaar niet zien als concurrent, maar men zou meer moeten gaan samenwerken en meer kennis moeten nemen van elkaars mogelijkheden voor goederenvervoer.”
Vervolgens geeft Platz aan dat de overheden in heel Europa in de toekomst – naast goede regelgeving – ook aan andere praktische zaken aandacht moeten schenken. “Zo zullen zij moeten gaan realiseren dat er meer industrie aan het water komt. Dan kunnen veel van de producten die daar gemaakt worden via het water afgevoerd worden. Maar ook moeten de overheden ervoor zorgen dat daar goede havens komen en voor een goede infrastructuur naar het achterland. Ook de grote logistieke ondernemingen moeten zich meer langs de rivieren vestigen. Maar het zijn de overheden die deze zaken moeten aanzwengelen.”
Donau
Na zijn promotie houdt Platz regelmatig presentaties over de materie waarin hij zich verdiept heeft. Zo deed hij dat tijdens een congres in Noordwijkerhout over Europees transport.
Misschien gaat hij in de toekomst projecten leiden om het vervoer over water te stimuleren. “Met een project in Oostenrijk ben ik daarover al in gesprek. Het gaat over het vervoer van opleggers over de Donau. Momenteel is daar een ondernemer die het vervoer van opleggers voor één klant regelt, maar hij wil dat voor meer klanten tegelijkertijd gaan doen. We zijn aan het bekijken hoe dat in de praktijk verder uitgebouwd zou kunnen worden. Maar daarvoor moet eerst nog het een en ander financieel geregeld worden.”
In elk geval wil dr. Tilman Platz in de toekomst zijn steentje bijdragen om het vervoer over water in Europa te stimuleren.
