Er zijn prijzen voor starters, ontwerpers, vernieuwers en noem er zelf ook nog maar een paar op. Als er een prijs zou bestaan voor onverdroten volhouders, dan nomineren wij meteen Jan van Klaveren van de schoener Eldorado. Hoewel we de vraag niet hebben gesteld zijn wij benieuwd of Jan aan de bouw van deze schoener zou zijn begonnen als hij alles van tevoren had geweten Het verhaal van iemand die zijn plan kent, daar niet van afwijkt en blijft doorgaan.
In Urk onderging het schip een metamorfose van het voorschip met de plaatsing van een schoenerkop. (foto’s Hans Heiligers)
We beginnen in 2006. Als ‘rustend’ ondernemer komt Van Klaveren er achter dat in Zwartsluis de kotter Z123 te koop ligt. De letter ‘Z’ had geen relatie met Zwartsluis maar duidt op de in Zeebrugge geregistreerde kotter onder het magische nummer 123. Het schip is in 1964 gebouwd. Jan rijdt naar Zwartsluis en kijkt tussen zijn ooghaartjes door naar de kotter en fantaseert er meteen wat bij: twee masten, een schoenerboeg en een mooie geschoren kont.
De gunstige rapporten over het schip dat hij ‘vol bedrijf’ inziet vormen geen enkele belemmering om de voorgenomen koop om te zetten in een definitief contract waarmee Jan van Klaveren eigenaar wordt van de Z123, de Eldorado. En voor de beeldvorming vermelden wij meteen maar de maatvoering: 37,50 x 6,50 x 3,10 meter, alles bij elkaar goed voor een vermelding in de meetbrief van 114 GRT.
Slapeloze nachten
Eenmaal weer thuis begint Jan meteen zijn idee uit te werken in de vorm van wat schetsen. Met dat stapeltje papieren stapt hij enkele slapeloze nachten later binnen bij Gaastmeer Yacht Design, Naval Arichitecture & Engineering. We kennen ondertussen meerdere mensen die ‘alleen maar even met een schets’ daar zijn binnengelopen. Ze hebben er allen een schitterend schip aan overgehouden dat ontworpen is met een relatie naar een warm kloppend hart voor lijnen, materialen en techniek. Ook Jan kreeg een fantastisch ontwerp waarmee de kotter van status zou veranderen en voortaan als schoener het niet te voorzichtig afgebakende vaargebied IV zal gaan bevaren.
Maar zover was het nog niet. In Zwartsluis is het grove werk gedaan: daar werd heel veel van het oorspronkelijke schip gesloopt. In 2007 is het casco naar Gerard Kroes in Leeuwarden gesleept, waar het achterschip werd verblijd met een nieuw gebouwde en geveegde kont. Na afloop van die operatie werd koers gezet naar Urk voor een metamorfose van het voorschip die zou eindigen met de plaatsing van een schoenerkop. Omdat we toch nog in een vogelvlucht zitten gaan we meteen door naar het jaar 2008 en landen in Kampen langs de loswal. Daar heeft Industrie Service Kampen de motor geplaatst, een KMD Scania van 450 pk.
Het jaar werd afgesloten met een reis naar Den Helder. Daar bracht Klaas Teerenstra al zijn dertig jaar ervaring in voor een straalbeurt van het casco, dat onderweg veel belangstellende blikken krijgt. In 2009 was het opvolgende schilderwerk gereed, waarna de Eldorado werd afgemeerd in Urk en het marathonstokje voor de afbouw van het timmerwerk werd doorgegeven aan Clemens Design in Urk.
Besmet
Wanneer anderen druk bezig zijn met zijn schip en Jan even niet verder kan werken, vaart hij op schepen van de bruine vloot. Want stilzitten kan hij niet. Tijdens een tocht die georganiseerd werd voor personeel en klanten van accountantskantoor ACT komt Jan in contact met een icoon van de tankvaart: Piet de Wijs. Eenmaal in gesprek praten ze nergens anders meer over dan de plannen die Jan met de Eldorado heeft: varen met goed gemutste gezelschappen die een dagje uitgaan.
Langer dan een dag kan ook; er zijn riante verblijven in de overvloedige ruimte die het schip biedt. De Wijs wordt uitgenodigd voor een bezoek aan boord en als hij eenmaal op de Eldorado is, raakt ook Piet met het virus besmet dat aan Van Klaveren kleeft. Hij wordt zo enthousiast van het schip en de plannen voor de exploitatie dat hij na goed overleg zelfs compagnon en medeaandeelhouder wordt van Sailing Eldorado BV.
Vanuit die impuls zijn veel zaken in een stroomversnelling gekomen en grootschaliger aangepakt. De Eldorado en Jan van Klaveren zijn in de haven van Urk inmiddels vertrouwde gezichten en Jan heeft er inmiddels veel vrienden gemaakt. Eén daarvan is Albert Hartman. Hij is manager division maritime & safety centre van de VCU in Urk. De Visserij Coöperatie Urk is een coöperatie van Urker Vissers die gezamenlijk profiteren van een vooruitstrevend initiatief dat een aantal vissermannen in 1922 nam. Daar profiteert anno nu nog iedere visser van. De VCU biedt facilitaire diensten voor technische ondersteuning maar zorgt ook voor brede en vooral voordelige inkoop van alle producten die nodig zijn voor de bedrijfsvoering in de branche.
In de loop van de tijd is de dienstverlening van de VCU uitgebreid naar aanpalende bedrijfstakken, waaronder de baggerij, de binnenvaart en de kustvaart. Ook hebben ze zelfs ‘droge’ klanten uit de industrie. Anders gezegd: als je toch alles in huis hebt, laat dan zoveel mogelijk bedrijven van je dienstverlening profiteren. Met die zin in zijn hoofd heeft Van Klaveren ook nog de goede zorg voor het voltooien en plaatsen van de masten aan VCU overgedragen. En zo is de Eldorado eveneens een tevreden klant geworden.
Koersvast
Veel lezers zullen toch eventjes op hun bolletje krabbelen bij het idee dat je met een ex-kotter zo fantastisch zou kunnen zeilen. U bent gewaarschuwd! Ook wij worden dat in het gesprek met Jan van Klaveren. Hij legt uit dat een kotter van huis uit al behoorlijk ‘over’-gestabiliseerd is. Dat moet ook; er hangt van alles langs de boorden te zwiepen en er worden netten met lange zware kabels voortgetrokken. Stabiliteit is daarbij een eerste vereiste eigenschap waarmee een kotter op zijn S-spant wordt gebouwd.
Al die eigenschappen geven de Z123 in zijn nieuwe rol van schoener Eldorado een ongekend voordeel. Wijzigingen aan de kiel zijn compleet overbodig. Wel is er een goed doordachte ballast aangebracht die in harmonie is met de twee masten van 27 en 25 meter en het 320 m2 zeil waarmee de zeilschoener gaffeltop werd getuigd. Daarmee is de Eldorado een koersvast en gebruiksvriendelijk schip geworden dat uiterst wendbaar is en adequaat reageert. Het is mooi geschilderd, uitermate goed en veilig uitgerust. Zowel voor de vaart op het IJsselmeer als rond de wateren van de Canarische Eilanden.
Voor dagrecreatie biedt het certificaat plaats tot 36 personen. De strengste keuring van het schip vond plaats tijdens Sail Amsterdam. Toen is de Eldorado onder zeil naar Amsterdam gevaren met een groot gezelschap zeer streng kijkende Urker vissers van de VCU. Die hebben niet alleen de vaareigenschappen van het schip gekeurd maar ook die van de koeling en de keuken.
De uitslag van die SI (Samenwerkend en Ingetogen) keuring: de maximale punten voor de koeling en ook voor de twee koks die perfect hun weg wisten te vinden in de kombuis. Wat wil je nog meer: vers gevangen vis en op niveau gebakken. De échte keuring door de IVW zit er inmiddels ook al op.
(Hans Heiligers)
Meer informatie en boekingen: www.windisourfriend.com.
