Naar verwachting nemen de kosten voor binnenvaartondernemers dit jaar verder toe. De extreme stijgingen zijn echter verleden tijd. Dat voorspelt onderzoeksbureau Panteia.
De toename van de kosten voor de binnenvaart geldt voor alle scheepstypen, grootteklassen en exploitatievormen, stellen de onderzoekers. “Schepen die relatief veel vaaruren maken, bijvoorbeeld degenen die actief zijn in het internationale transport en volcontinu varen, kennen een kleinere kostenstijging dan de schepen op de binnenlandse markt. Dit alles hangt samen met de verwachte dalende kosten voor brandstof in 2025”, zo schrijft Panteia in zijn kostenrapportage voor de binnenvaart. Die is onlangs geactualiseerd in opdracht van Koninklijke Binnenvaart Nederland.
Hogere personeelskosten
In 2024 namen de vervoerskosten voor binnenvaartondernemingen ook toe. De stijging was toen voornamelijk het gevolg van hogere kapitaal-, verzekerings-, arbeids- en reparatie- en onderhoudskosten.
De kapitaalkosten namen toe door hogere rentekosten. Dit is gebaseerd op het gemiddelde renteniveau van de afgelopen vijf jaar. De verzekeringskosten namen toe doordat de schades groter worden.
De groeiende personeelskosten hangen vooral samen met de schaarste aan varend personeel. “De combinatie van toegenomen vraag (meer transporten en nieuwbouwprojecten) met veel uittreders (pensionering) maakt dat geschikte arbeidskrachten moeilijk te vinden zijn”, aldus Panteia. Werkgevers proberen dat op te vangen door hogere salarissen te bieden.
De kosten voor reparatie en onderhoud namen toe door stijgende loonkosten bij werven, duurder materiaal en een grote vraag naar werfcapaciteit.
Brandstof goedkoper
Alleen de brandstofkosten kenden in 2024 een dalende trend: -3,7 procent. Dat remde de totale kostenstijging. Die varieerde van 0,3 tot 3,7 procent, afhankelijk van het type schip, het vaargebied waar het schip actief is en de exploitatiewijze. Worden de brandstofkosten buiten beschouwing gelaten, dan lag de kostenstijging van 4,3 tot 6,0 procent.
Schepen die veel vaaruren maken, bijvoorbeeld grote tankers en containerschepen actief in de Rijnvaart, kenden relatief de laagste kostenstijging. In het bouwstoffenvervoer stegen de kosten met 1,9 tot 3,6 procent.
Grootste stijging bij binnenlands vervoer
Voor 2025 verwacht Panteia weer een stijging van de kosten voor vervoer per binnenschip. “Dit hangt samen met een kostenstijging van vrijwel alle kostenposten, met uitzondering van de brandstofkosten.” Die gaan gemiddeld met 1,8 procent omlaag, is de voorspelling.
De onderzoekers uit Zoetermeer voorzien een totale kostenstijging van 1,2 tot 3,8 procent. In het bouwstoffenvervoer gaat het om een stijging van 2,5 tot 3,7 procent.
Binnenvaartondernemers die hun schip verhuurd hebben en een langdurig vervoerscontract hebben, krijgen op de afgesproken prijs eventueel een opslag afhankelijk van de hoogte van de brandstofprijzen. Voor hen is de kostenontwikkeling exclusief brandstof van belang. Daar wordt voor 2025 een grotere kostenstijging verwacht: van 3,9 tot 5,1 procent.
Zelfde beeld
Ook dit jaar geldt volgens Panteia “dat schepen in de internationale markten een lagere kostenstijging kennen dan schepen actief op de binnenlandse markt, door de verwachte dalende brandstofprijzen.”
De verklaring daarvoor is dat bij vervoer over korte afstanden vooral de arbeidskosten bepalend zijn voor de uiteindelijke prijs van het vervoer, terwijl bij langere afstanden het aandeel van de brandstofkosten in de totale kosten juist toeneemt.
“De arbeidskosten stijgen al jaren in de binnenvaart door het toenemende personeelstekort. Naast de arbeidskosten stijgen ook de kosten voor kapitaal, reparatie & onderhoud en verzekeringen.”
