De totale goederenoverslag in de Rotterdamse haven is in 2023 uitgekomen op 438,8 miljoen ton. Dat is 6,1 procent lager dan in 2022 (467,4 miljoen ton).
De terugval is wat groter dan bij naaste concurrent Antwerp-Bruges, dat de jaarcijfers vorige maand bekendmaakte. Daar daalde de overslag met 5,5 procent.
“Het jaar 2023 kenmerkte zich door voortdurende geopolitieke onrust, lage economische groei als gevolg van hogere rentes en haperende wereldhandel”, blikte Boudewijn Siemons terug. Hij presenteerde voor het eerst de overslagcijfers als CEO van Havenbedrijf Rotterdam. De nadelige omstandigheden hadden “een logisch effect” op de overslag in de Rotterdamse haven.
Focus op positieve ontwikkelingen
Siemons focust liever op positieve ontwikkelingen: “Het was ook het jaar van veel grote investeringsbeslissingen en mijlpalen in de transitie naar een duurzame haven. We hebben de definitieve investeringsbeslissing genomen voor de aanleg van het CO2-transport- en CO2-opslagproject Porthos. Ook is de bouw van het nationale waterstofnetwerk in de Rotterdamse haven van start gegaan. En we hebben dit jaar een aantal belangrijke ontwikkelingen in het logistieke segment gevierd, zoals de aankondiging van de uitbreidingen van containerterminals APMT en RWG en de ingebruikname van de CER. Allemaal ontwikkelingen die ons een stap dichterbij een succesvol en toekomstbestendig haven- en industriecomplex brengen.”
Siemons deed een oproep aan de politiek en het toekomstige kabinet: “We maken ons grote zorgen over het verslechterende investeringsklimaat en de concurrentiepositie van de industrie, zoals bijvoorbeeld de chemie, in Nederland. De sector levert een cruciale bijdrage aan de transitie naar een duurzame economie. Om tempo te houden in de energie- en grondstoffentransitie moeten er door de overheid moeilijke keuzes worden gemaakt. Bedrijven moeten weten waar ze aan toe zijn en Nederland moet weer dé vestigingsplek voor de innovatieve en duurzame chemie worden.”
Investeren
Financieel heeft het Havenbedrijf een stabiel jaar achter de rug. De opbrengsten stegen met 1,9 procent tot 841,5 miljoen euro. Door prijsherzieningen en nieuwe contracten zijn de contractopbrengsten uit verhuur van haventerreinen gestegen met 28,4 miljoen euro. De inkomsten uit havengelden daalden met 4,6 miljoen euro. Dat kwam door de lagere overslag. Het nettoresultaat nam door incidentele posten en hogere rentelasten af tot 233,5 miljoen ton. Dat was in 2022 nog 247,2 miljoen.
In totaal investeerde het Havenbedrijf 295,4 miljoen euro en dat was bijna 15 procent meer dan in 2022. De grootste investeringen van 2023 zijn die in kademuren voor de containersector, landaanwinning in de Prinses Alexiahaven en het remmingwerk van de Rozenburgsesluis.
De afname van de overslag was vooral merkbaar bij kolen, containers en overig droog massagoed. De overslag nam daarentegen toe in de segmenten agribulk, ijzererts & schroot en LNG.
De overslag van droog massagoed daalde in 2023 ten opzichte van 2022 met 11,8 procent. Er is vorig jaar 3,4 procent minder nat massagoed overgeslagen. Ruwe olie en minerale olieproducten daalden. De overslag van LNG steeg daarentegen, met 3,7 procent naar 11,9 miljoen ton. Europa blijft namelijk veel vloeibaar gas importeren als vervanging van Russisch aardgas per pijpleiding. Ook vond er meer bunkering plaats met zeegaande LNG-tankers.
Minder containers
In 2023 nam de overslag van containers af: in tonnen met 6,8 procent (tot 130,1 miljoen ton) en in TEU’s met 7,0 procent (tot 13,4 miljoen TEU). De daling die in 2022 inzette heeft zich in 2023 voortgezet. De belangrijkste redenen zijn volgens Havenbedrijf Rotterdam de lagere consumptie en lagere productie in Europa en het wegvallen van volumes van en naar Rusland als gevolg van de sancties.
Opvallend is dat het aantal scheepsbezoeken in het containersegment licht steeg: met 1,0 procent. De belading van de containerschepen lag echter 7,8 procent lager. Dat door de lagere containertarieven meer stukgoed in containers is verscheept verzachtte de pijn nauwelijks.
Ondanks de aanhoudende dip in de containeroverslag, hebben APM Terminals en Rotterdam World Gateway (RWG) in 2023 aangekondigd hun terminals in de Prinses Amaliahaven te gaan uitbreiden. Bij APMT gaat het om een terrein van zo’n 47,5 hectare, inclusief een diepzeekade met een totale lengte van één kilometer. Dat levert ongeveer 2 miljoen TEU aan extra terminalcapaciteit. Bij RWG betreft de uitbreiding ongeveer 45 hectare terminalterrein en 920 meter kademuur. Hier groeit de capaciteit, gefaseerd, met 1,8 miljoen TEU. Beide terminals worden voorbereid op het gebruik van walstroom en zullen CO₂-neutraal gaan opereren.
De komende jaren zullen steeds meer en steeds grotere containerschepen door het Yangtzekanaal naar de terminals op de Maasvlakte varen. Om de huidige schepen meer ruimte te geven en ook de steeds groter wordende schepen goed te kunnen laten passeren, wordt het vaarpad van het Yangtzekanaal de komende jaren over de gehele lengte verbreed. Dit project bestaat uit drie deelprojecten. Het eerste deelproject is in september 2023 gestart: de aanleg van 500 meter kade direct bij de entree van de Rotterdamse haven. Aan deze kade komen ligplaatsen voor twaalf sleepboten. De ingebruikname staat gepland voor begin 2025.
Nextlogic
2023 was het jaar dat – eindelijk – de langverwachte Container Exchange Route in gebruik werd genomen. Het 17 kilometer lange, gesloten wegennetwerk verbindt sinds eind november de containerterminals van RWG, de Delta-terminal van ECT, de terminals en depots van QTerminals Kramer Rotterdam (KDD, RCT en DCS) en de Rijksinspectie Terminal van de Douane.
Aan het begin van vorig jaar gingen, na jaren van voorbereiding, ook de seinen voor Nextlogic op groen. Door Nextlogic worden containerbinnenvaartschepen sneller afgehandeld en worden kades beter benut. Het afgelopen jaar zijn één miljoen containermoves verwerkt en is de havenverblijftijd voor de binnenschepen met ruim 20 procent gedaald, aldus Havenbedrijf Rotterdam.
