De toekomst blijft onzeker, zelfs ondanks dat iedereen het erover eens is dat de binnenvaart moet vergroenen. Hoe die vergroening er precies uitziet, werd ook tijdens het jaardiner van het CBRB met als thema ‘De Groene Versnelling’ niet duidelijk. Pieter van Tongeren van Tata Steel biedt de binnenvaart als brandstof kant-en-klaar waterstof aan (‘want dat maken we zelf’) en volgens Mark Frequin van het ministerie van IenW bestaat waterstof nog niet als alternatieve brandstof en besteden we te veel tijd aan ‘wachten op iets dat er nog niet is’.
“Oplossingen zijn de belangrijkste oorzaak van onze problemen”, vertelde Mark Frequin (Directeur-generaal Bereikbaarheid bij Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat). Hij stelde dat de hele binnenvaart toe moet naar 40 tot 50 % minder uitstoot van CO2. “De komende jaren zal zeker een reductie nodig zijn van twee megaton CO2.” Hij denkt daarbij vooral aan technologische toepassingen in de vorm van smart shipping. “Ik zeg niet dat dat de oplossing voor alles is, maar het maakt niet uit welke oplossing er komt: het gaat om het resultaat.” Enigszins dreigend voegde hij eraan toe: “We zullen het volgen, we zullen jullie bevragen.”
Spitsen
Pieter van Tongeren (bij Tata Steel Director Outbound Logistics Supplychain) representeert een verlader die geeft om de vergroening van de vervoerders waarvan hij opdrachtgever is. Het achterlandvervoer van Tata Steel in IJmuiden vindt nog maar voor een beperkt deel plaats met vrachtauto’s. Het merendeel gaat per binnenschip, shortsea schip of per trein. In totaal zijn dat miljoenen tonnen, waarvan 200.000 naar de regio rond Parijs. Ook die gaan per schip. Omdat de nieuwe verbinding over water naar Parijs op zich laat wachten, riep hij op om nieuwe spitsen te bouwen. “Wij gebruiken ze! Het aantal schepen onder de 2.000 ton laadvermogen neemt af.”
Hij ziet veel kansen voor de vergroening in de binnenvaart. “We bieden de binnenvaartondernemers door langlopende contracten de mogelijkheid te investeren in innovaties in duurzaamheid. 70 % van het vervoer over water geschiedt door coöperaties of shuttleschepen.” Het streven van Tata Steel is om binnen afzienbare tijd voor 75 % CO2-neutraal te vervoeren. “Schepen met waterstof als brandstof varen ultraschoon.”
Hij vertelde ook over hoe de interne organisatie van Tata Steel zo is ingericht dat bij het geven van opdrachten aan schippers alle belangen worden meegewogen. “Planning en logistiek zitten in één logistieke afdeling, zodat bij beslissingen niet alleen de hoogte van de vrachtprijs telt.”
Van Tongeren maakt zich zorgen over de toekomst van het Rijntransport. “Of dat aan het klimaat ligt weet ik niet, maar de Rijn wordt wel steeds gevoeliger voor laagwater.” En dat was niet de enige zorg die hij uitsprak. De afnemende belangstelling van jongeren voor het vak van binnenschipper moet worden omgebogen, vindt hij. “We moeten de jeugd aantrekken en ze niet laten starten met meteen een loden last van een hoge hypotheek. Bij Tata Steel hebben we veel jonge mensen betrokken bij de business en we leren elke dag van ze.” Dat moest de binnenvaart ook maar doen, was zijn boodschap.
Green Deal
CBRB-voorzitter Paul Goris wil met iedereen samenwerken om de verlangde vergroening in de binnenvaart te realiseren. De ‘Green Deal’ waarvan in het regeerakkoord sprake is, ziet hij als een kans voor die samenwerking met als doel een grotere modal shift. Hij had zich boos gemaakt over de wijze waarop het spoor zichzelf presenteerde als een veel schonere modaliteit dan de binnenvaart omdat de treinen elektrisch rijden. “Waar komt die elektriciteit vandaan”, verwoordde Paul Goris de verontwaardiging van velen over die bewering van het spoor.
Toch wil hij ook met het spoor samenwerken om die modal shift te genereren, zoals hij met de terminaloperators samenwerkt LINc, de organisatie van binnenvaartcontaineroperators en inland terminals. “Met LINc zitten we aan tafel met het Havenbedrijf Rotterdam om te praten over de congestie bij de terminals. We zijn samen verantwoordelijk voor het achterlandvervoer en lobbyen samen met de Nederlandse en Duitse verladers. Immers, de congestie leidt tot een negatieve modal shift en dat moeten we niet laten gebeuren.”
Die samenwerking is ook tot stand gekomen tussen EBU en ESO, de Europese vertegenwoordigers van de binnenvaart, waardoor het IWT-platform is geformeerd, met steun uit het Europese Reservefonds voor de binnenvaart (de oude sloopgelden). “Heel belangrijk om gezamenlijk die Europese lobby op te pakken”, aldus Paul Goris. Nationaal werkt het CBRB samen met Koninklijke BLN-Schuttevaer om een strategie te ontwikkelen voor de toekomst van de uitvoeringsorganisaties BVB, BTB en EICB.
Op de foto boven dit artikel: Pieter van Tongeren van Tata Steel aan het woord bij het CBRB-jaardiner in Ridderkerk.
