Minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu maakt zich zorgen over het gebrek aan initiatieven in de binnenvaart om de sector economisch sterker te maken. ‘Ik roep ondernemers in de binnenvaart dan ook op om commerciële samenwerkingsverbanden te zoeken en te zorgen voor meer stabiliteit voor de hele sector.’
‘Het is noodzakelijk voor de binnenvaartsector om beter samen te werken. De sector krabbelt op uit een financieel zeer zware periode. Betere samenwerking versterkt de gehele positie van de binnenvaart. De sector is onmisbaar voor zowel Nederland als het buitenland.’ Aldus de minister.
Schultz van Haegen zegt dat naar aanleiding van de conclusies van het rapport Versterking van de marktstructuur in de binnenvaart van onderzoekbureau STC-Nestra en Maverick Advocaten. Dat stuurde zij vandaag (maandag 23 maart) naar de Tweede Kamer. Het rapport geeft een beschrijving van de huidige situatie van de sector, een analyse van de mogelijkheden tot samenwerking met binnenvaartondernemingen en een inventarisatie van wettelijke kaders (mededelingsrecht) die van belang zijn bij het oprichten van commerciële samenwerkingsverbanden.
Barrières
De binnenvaart moet het zelf doen, luidt de boodschap. ‘De versnippering van de markt en de bijbehorende problemen met het afstemmen van vraag en aanbod dienen hoofdzakelijk door de marktspelers te worden aangepakt’, schrijft het ministerie in een persbericht.
Vorige week publiceerde het Centraal Bureau voor de Statistiek cijfers over 2014. Daaruit bleek dat het ladingvolume vorig jaar met 3 procent is gegroeid. Toch is de conclusie van STC-Nestra en Maverick Advocaten dat, ondanks de zware financiële periode, ‘er weinig lijkt te bewegen in de markt. Er zijn veel barrières om tot samenwerking te komen. Dat er tot nu toe te weinig is gebeurd, baart de minister zorgen en daarom roept zij de sector op om de adviezen die uit het rapport komen over te nemen.’
Commerciële samenwerkingsverbanden
De uitkomsten van het rapport ziet het ministerie van I&M als ondersteuning bij de gesprekken die op dit moment plaatsvinden om binnenvaartondernemers te stimuleren tot de vorming van commerciële samenwerkingsverbanden in de droge lading, maar wel binnen de bestaande mededingingsrechtelijke kaders. Daarbij zijn BLN-KSV, CBRB, ING, ABN-AMRO, Rabobank, verladersorganisatie EVO en het ministerie zelf betrokken.
‘Een verbeterde samenwerking in de sector moet leiden tot een versterking van de positie van de binnenvaart in de gehele logistieke keten en daarmee tot een betere onderhandelingspositie leiden. Er zijn veel voordelen om structureel samen te werken met collega schippers en bevrachters.’
In de begeleidende brief aan de Tweede Kamer schrijft Schultz van Haegen: ‘Verbeterde samenwerking in de sector zal ook leiden tot een versterking van de positie van de binnenvaart in de gehele logistieke keten en daarmee tot een betere onderhandelingspositie over vrachtprijzen en meer mogelijkheden op het verkrijgen van grote contracten met opdrachtgevers voor de langere termijn.’
Aanbevelingen
In het rapport doen STC-Nestra en Maverick Advocaten de volgende aanbevelingen. De minister onderschrijft die.
- Het organiseren van sessies van marktpartijen in afzonderlijke marktsegmenten om beter begrip over en weer te krijgen en daarmee vertrouwen te wekken. Naast bevrachters, schippers en bestaande coöperaties is het belangrijk om hierbij verladers te betrekken
- Het geven van voorlichting over samenwerkingsvormen en verkennen van mogelijkheden tussen partijen om meer structureel samen te werken
- Het ondersteuning bieden bij het opzetten van business plannen en statuten
- Het versterken van de marktinformatie voor de binnenvaart
Samenwerken met bevrachters
De onderzoekers melden dat de mogelijkheden om samen te werken en in welke vorm dat dan het beste kan, per deelmarkt verschillen. ‘De mogelijkheden voor samenwerkingsvormen met verticale samenwerking of integratie, lijken het grootst te zijn in die deelmarkten die grotendeels via de spotmarkt verlopen en waar schippers via meerdere bevrachters hun reizen aannemen (agribulk, kolen en ertsen, bouwmaterialen). Een samenwerkingsverband zoals een coöperatie zou bijvoorbeeld met verladers zaken kunnen doen en lange termijncontracten kunnen sluiten.’
Een belangrijke conclusie, stellen STC-Nestra en Maverick Advocaten zelf, is dat ‘er noodzaak en ruimte is voor samenwerkingsverbanden op specifieke deelmarkten.’ En: ‘Ook de mededingingswet biedt de ruimte voor samenwerking, waarbij het essentieel is dat samenwerkingsverbanden zich vooral richten op het aanbieden van betere of meer efficiënte diensten voor de afnemers (verladers).’
