Veerponten over de Maas zitten al een tijd in financieel zwaar weer. Dat komt onder andere door de verminderde steun van Noord-Brabant. Maar er is licht in de donkere tunnel.
“Gedeputeerde Staten willen meedenken over een bijdrage aan een oeververbinding als die bijdraagt aan de bereikbaarheid en de exploitatie duurzaam geborgd is”, zegt woordvoerder Roy van der Lee van Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant. Anders gezegd: ze zijn bereid mee te helpen aan het verbeteren van de infrastructuur rondom de Maasponten, een duurzame exploitatie en het actief ondersteunen met investeringen in duurzame technologie.
Brabantse Verencoalitie
“De exploitatie van de veerponten staat al jaren onder druk, onder meer als gevolg van de dalende overheidsfinanciering”, zegt Janique Huijbregts, regiomanager Zuid bij de ANWB. Die organisatie is lid van de Brabantse Verencoalitie. Die bestaat verder uit Wandelnet, de Fietsersbond, ZLTD en Stichting Maasmeanders. Samen zetten ze zich in om de Maasponten te behouden.
De kosten voor de Maasponten worden deels gedekt door wat passagiers betalen voor een overtocht. Dat levert nu alleen onvoldoende op voor Stichting de Maasveren, die verantwoordelijk is voor de overtochten op de Maas, om alles te kunnen betalen.
Een deel van de tekorten wordt gedekt door de drie oevergemeenten met een veerverbinding: Maasdriel, West Maas en Waal en Oss. Die hebben vorig jaar al een duit in het zakje gedaan.
Wethouder Sidney van den Bergh uit Oss: “Inwoners van de dorpen uit de gemeente West Maas en Waal zijn voor veel voorzieningen aangewezen op de gemeente Oss. Dan is een goede oeververbinding noodzakelijk. Denk maar aan scholieren, die er naar school gaan en de familierelaties over en weer.”
Bijdrage
De drie wethouders, Sidney van den Bergh (Oss), Toine Nettenbreijers (Maasdriel) en Evert Jan Slootweg (West Maas en Waal), besloten een deel van de exploitatiekosten te financieren. Uitgangspunt daarbij is: hoe meer Maasponten een gemeente heeft, hoe hoger de bijdrage. Maasdriel heeft één verbinding, West Maas en Waal heeft er vier en Oss vijf. Het aandeel van de laatste gemeente komt neer op ongeveer 300.000 euro.
De drie gemeenten zijn Stichting Maasveren een stuk tegemoet getreden in de exploitatiekosten. Maar de wethouders zeggen met nadruk dat de gemeenten ervoor passen om ook de verduurzaming van de veelal verouderde veren voor hun rekening te nemen. Die rol hoort in hun ogen toe aan de provincies Noord-Brabant en Gelderland.
Standpunt niet gewijzigd
Provincie Noord-Brabant is tegen een bijdrage in de exploitatiekosten. Woordvoerder Roy van der Lee zegt daar het volgende erover: “In het bestuursakkoord ‘Samen maken we Brabant’ staat dat onze provincie openstaat voor het versterken van de veerverbindingen over de Maas. De exploitatie is daarentegen een verantwoordelijkheid van de gemeenten. Ons standpunt over veerverbindingen is niet gewijzigd. Nog altijd zien we geen rol voor onze provincie om exploitaties sluitend te maken.”
Dat ligt aan de andere kant van de Maas anders. “Provincie Gelderland laat haar bijdrage op dit moment (mei 2025, red.) niet afhangen van de provincie Noord-Brabant. Gelderland verstrekt een bijdrage van 25 procent als het exploitatietekort meer dan 50.000 euro bedraagt.”
“Er is regelmatig overleg tussen beide provincies, bijvoorbeeld over de afwikkeling van een motie die recent in de Staten van Gelderland is aangenomen. Die gaat uit van een onderzoek naar de financiering van de veerverbindingen.”
Elektrisch varen
Gedeputeerde Stijn Smeulders van Mobiliteit wees onlangs in het Brabants Dagblad op een uitspraak van de Staten van Brabant om te onderzoeken of het mogelijk is om een oeververbinding te realiseren die bijdraagt aan een betere bereikbaarheid van Brabant. Zo wordt er bijvoorbeeld gesproken over de mogelijkheid om een van de vijf Maasponten van Stichting De Maasveren te vervangen door een elektrisch exemplaar.
Alle veerboten van de stichting varen nu nog op diesel. De brandstofkosten drukken een flinke stempel op de begroting. Om die weer sluitend te krijgen is het veer tussen Alem en Maren-Kessel onlangs nog een uur korter gaan varen.
Betaalbaar alternatief
De Verencoalitie benadrukt dat bruggen kostbaar zijn en veel tijd kosten om aan te leggen, als zoiets überhaupt mogelijk blijkt. Veerponten zijn volgens de lobbyisten een betaalbaar en efficiënt alternatief. Niet alleen voor het verbinden van locaties in Brabant, maar ook voor connecties met Zuid-Holland, Gelderland en Limburg.
Janique Huijbregts van de ANWB vertelt: “We hebben een positief gesprek gevoerd met Gedeputeerde Staten van Brabant en zijn blij dat deze provincie bereid is actief mee te denken over oplossingen en met ons in gesprek wil blijven.”
Op de vraag of in de provinciale begroting van 2025 al geld is gereserveerd voor de Maasponten, antwoordt Roy van der Lee: “Op dit moment is er niets begroot. Op basis van het nog te houden onderzoek zou het kunnen dat er een eventuele financiële rol voor ons volgt in de toekomst. Dit moet dan worden verwerkt in de begroting van 2025.”
Onderzoek
“Of een provinciale ondersteuning bij de verduurzaming klimaat- of milieuwinst gaat opleveren, moet blijken uit het komende onderzoek. In de tussenliggende periode is het mogelijk om met een beperkt aantal exploitanten van veerdiensten te verkennen of een subsidie in de vorm van een lening mogelijk is. En of dat op interesse kan rekenen om bij wijze van een pilotproject de verduurzaming van een veerdienst op korte termijn te faciliteren.”
Tot slot voegt de woordvoerder toe: “Alle wegen die leiden naar de Maasveren, betreffen gemeentelijke wegen. Ze zetten mensen over op een rivier van Rijkswaterstaat. We waarderen het werk dat de Maasveren doen zeer, maar als provincie zien we daarom geen rol voor onszelf. De veerverbindingen worden niet tot het openbaar vervoer gerekend en zijn ook geen provinciale wegen.”
Door Noud van der Zee
