De kustwacht gebruikt AIS, het Automatic Identification System, niet alleen voor het vergroten van de veiligheid op de kust- en ruime binnenwateren. Schippers die zich niet houden aan de geldende regels lopen dankzij de AIS-gegevens ook kans op een proces-verbaal.
“Primair gebruiken wij het om de scheepvaart te volgen en daarmee de veiligheid te kunnen waarborgen”, vertelt Peter Verburg, woordvoerder van het Kustwachtcentrum Den Helder. “Maar ook voor handhaving is het een goed hulpmiddel. Vroeger konden onze mensen een overtreder alleen betrappen als zij daar toevallig ter plekke waren, echt op heterdaad. Nu kunnen wij op onze schermen zien dat iemand zich niet aan de regels houdt en daarmee de veiligheid in gevaar brengt. En daar komen wij inderdaad tegen in actie. En ook in dat geval gaat het om het vergroten van de veiligheid. Die regels zijn er immers niet voor niets.”
Zeeuwse en Hollandse stromen
De kustwacht controleert vooral het Noordzeegebied maar houdt ook toezicht op de ruime binnenwateren, zoals het IJsselmeer, de Waddenzee en de Zeeuwse en Hollandse stromen. “Wij controleren vooral of de scheepvaart zich houdt aan het verkeersscheidingsstelsel, of men kruist onder de juiste hoek en of men zich niet in verboden gebieden bevindt”, legt Verburg uit.
(foto E.J. Bruinekool Fotografie)
“Een aantal gebieden in Zeeland is gereserveerd voor flora en fauna. Daar mogen alleen schepen met een vergunning komen. Windmolenparken zijn niet toegankelijk voor de scheepvaart en 500 meter rondom platforms is een veiligheidszone van kracht.”
Bekeuring
Niet iedereen houdt zich daaraan. In 2010 bijvoorbeeld zijn er 25 overtredingen geconstateerd. Het blijkt dat vooral vissers die gebieden aantrekkelijk vinden omdat zij hebben gemerkt dat daar meer vis zit. In verband met de veiligheid mogen zij daar niet komen en als wij het merken, of als het ons door de medewerkers op de platforms wordt gemeld, kunnen zij rekenen op een forse bekeuring.”
Het is nu ook weer niet zo dat medewerkers van de kustwacht onophoudelijk de schermen gebruiken om op die manier zo veel mogelijk overtreders te kunnen bekeuren. “Je kunt niet eindeloos inzoomen op allerlei gebieden. En wij kunnen ook niet alles zien op één scherm want dan lopen alle labels in elkaar over. Het gaat erom dat wij het grote overzicht houden en daarmee de situatie zo veel als mogelijk kunnen overzien.”
Radar
Op dit moment zijn nog niet alle schepen voorzien van een AIS. “Het is nog niet voor alle scheepvaart verplicht”, legt Verburg uit. “Maar wij denken dat nu al zo’n 80 procent van de scheepvaart te zien is via AIS.”
Ook schepen zonder AIS verschijnen op de schermen. “Ons AIS is gekoppeld aan acht radarketens langs de kust. De schepen die binnen zo’n radarketen vallen, zien wij op hetzelfde scherm. Alleen zijn dan de labels niet te zien. Wij weten dat er schepen zijn, maar niet wie zij zijn en wat zij vervoeren. Pas op het moment dat AIS voor alle scheepvaart verplicht is, hebben wij een totaalbeeld.”
Big Brother
Schippers hebben tijdens de jaarlijkse vergaderingen van Koninklijke Schuttevaer laten weten het vervelend te vinden dat elke actie van hen kan worden gecontroleerd. Menigeen haalde de beruchte stelling ‘Big Brother is wachting you’ aan.
“Ik kan me dat gevoel goed indenken”, reageert Verburg. “Wij zien ook aanmerkelijk meer dan voorheen. Maar als je de regels respecteert, is er niets aan de hand. En, vergeet niet, het gaat vooral om veiligheid. Wij kijken naar de verschillende labels. Is er sprake van gevaarlijke stoffen, dan is het wel zo prettig dat wij weten wie waar vaart en wat de bestemming is. Is er ergens iets aan de hand en meldt een schipper een gevaarlijk incident dan kunnen wij de situatie direct beoordelen en gepaste veiligheidsmaatregelen nemen. Het is op de Nederlandse wateren veiliger dan voorheen en dat is en blijft de hoofdzaak van het AIS.”
(Evert Bruinekool)
