Niek Deen van de denktank van schippersvereniging ASV hoopt dat de Onderzoeksraad voor de Veiligheid eindelijk serieus werk gaat maken van de veiligheid op de Westerschelde. Of zou het nieuwe Comité Binnenvaart Veiligheid soelaas bieden?
Sinds 2003 houd ik me actief bezig met wat er allemaal aan de hand was en is op de Westerschelde. De brief over de Westerschelde die hieronder staat, is op 18 februari naar de Onderzoeksraad voor de veiligheid, OVV, gemaild. Deze Raad van Wijzen heeft zich tot op heden niet verwaardigd te antwoorden. Om deze reden heb ik zelf maar uitgezocht wat de mogelijkheden voor de schipper zijn om incidenten te melden. Het resultaat is te vinden in die brief OVV.
Ik ben zeer verbaasd over de uitlatingen van gedelegeerde Jan de Vries van KSV Schuttevaer Zeeland. De suggestie als zou de oplossing te vinden zijn in gescheiden vaarwaters voor zeevaart en binnenvaart is al in een eerder stadium als onrealistisch en onhaalbaar ter zijde gelegd. Ieder die de Schelde regelmatig bevaart weet dat; er zijn nu eenmaal geen goede alternatieven.
Dus beste Jan waar komt ineens al die vaarwegdiepte en wijsheid vandaan? Er waren toch onlangs nog strandingen in nevenvaarwaters, met zeker in één geval desastreuze gevolgen?
Wat er echt aan de hand is op de Westerschelde, is terug te voeren op de onwil van Vlaanderen, met name de haven Antwerpen, om te erkennen dat zeevaart die binnenschepen in gevaar brengt door te hoge snelheden zich schuldig maakt aan veronachtzaming van het goed zeemanschap. Veel vrachtvervoerders over de weg zouden ook uit economische overwegingen liever harder rijden dan 80 kilometer per uur.
Goed zeemanschap is de van oudsher wereldwijd erkende gedragsregel van varenden om de veiligheid van scheepvaart zo goed mogelijk te bevorderen. Deze term stond niet voor niets in het allereerste Scheldereglement, onderdeel van het Scheidingsverdrag.
Wat ik de Sinjoren wil vragen is het volgende: Willen we dat zo houden, of toch maar liever een maximum snelheid op de Schelde instellen? Een paar ernstige incidenten door toepassing van het recht van de sterkste en het komt er toch nog van. De binnenvaart heeft even veel rechten om de Westerschelde te bevaren als de zeevaart, al zou Antwerpen dat wellicht graag anders zien.
En dan hebben we sinds kort een nieuw Comité Binnenvaart Veiligheid, ingesteld omdat men er vanuit gaat dat de meeste ongevallen in de binnenvaart te wijten zijn aan menselijk falen. Geacht Comité, kijk dan maar eens naar het falen van sommige loodsen die de zeevaart met in acht nemen van de binnenvaartveiligheid tussen Vlissingen en Antwerpen begeleiden.
Met al deze nieuwe mogelijkheden zou de binnenvaart mogen verwachten dat het binnenkort mogelijk moet zijn zich ook onderweg tussen Vlissingen en Antwerpen en vice versa veilig te voelen.
Of ontbreekt het zowel Koninklijke Schuttevaer, de Onderzoeksraad als het Comité voor Veiligheid wellicht aan kloten en blijken het weer alleen maar doekjes voor het bloeden. Ze zullen zichzelf toch wéér niet onbevoegd verklaren? In dat geval wordt de geloofwaardigheid wel heel ernstig op de proef gesteld.
Met echte veiligheid kan geen loopje worden genomen en dan bedoel ik niet het zoveelste alarmpje op een of ander tot nu toe onopgemerkt apparaat aan boord.
Niek Deen,
denktank ASV
Lees ook "Zeeuwse vrees voor grote schepen".
De Onderzoeksraad voor de Veiligheid
Deze onderzoeksraad lijkt sinds 1 januari 2010 ook bevoegd te zijn om incidenten of onrechtmatigheden die zich op de Westerschelde zouden voordoen te onderzoeken en zo nodig actie te ondernemen. Tot nu toe werden incidenten vrijwel altijd ter zijde gelegd omdat het Scheidingsverdrag met België van 9 april 1839 nog altijd van kracht is. Belangrijk deel van dit verdrag is het Scheldereglement.
Hierin stonden twee begrippen die bij incidenten op de Schelde tot tegenstrijdige interpretaties konden leiden.
Het ene begrip behelst de term ‘Onbelemmerde Vrije Scheepvaart’.
Het andere begrip is ‘Het Goed Zeemanschap’.
België gaat er van uit dat de onbelemmerde vrije scheepvaart ook betekent dat er onbelemmerde hoge vaarsnelheden die een gevaar kunnen vormen, zijn toegestaan, kennelijk ondanks het sinds 15 januari 1992 geldende Scheepvaartreglement Westerschelde 1990.
De binnenvaart – zelfs internationaal – beroept zich al heel lang op het goed zeemanschap om een veilige vaart te verzekeren. Dat deed mijn vader al toen hij in de jaren twintig van de vorige eeuw op de zeilen naar Terneuzen voer en last ondervond van de destijds varende veerboten van Antwerpen naar Harwich.
Ook in het thans geldende reglement Westerschelde verwijst Art. 3 van Hoofdstuk 1, Verantwoordelijkheid, naar deze verplichting. In het kort staat er:
Niets in dit reglement ontheft wie dan ook van het nemen van voorzorgsmaatregelen voor een veilige vaart.
Gáát de Raad voor de Veiligheid ook echt voor onze veiligheid als schippers op de Honte, zoals de Schelde volgens de overlevering in 1839 werd genoemd?
We schrijven inmiddels wel 2010 en de binnenvaart wil eindelijk ook eens de garantie van een veilige vaart tussen Vlissingen en Antwerpen. Dus geen angst meer voor brekende koppeldraden en stilvallende motoren met gevaar voor stranding, noch voor ladingschade of natte voeten in de stuurhutten en roeven met alle onaanvaardbare gevolgen van dien.
Allemaal al gebeurd.
Laat Antwerpen eens ophouden ook veiligheidsmaatregelen af te doen als concurrentievervalsing. Overigens, over het algemeen, niets te na gesproken van de loodsen uit Vlissingen. Hier hebben we toch echt wel een gezamenlijk belang voor de binnenvaart dat niet controversieel is.
Dit is in een notendop de klus waar de onderzoeksraad voor wordt gesteld. Melden dus wanneer er zich incidenten voordoen.
Niek Deen (Denktank ASV)
Melden kan op de volgende manieren:
Internet: http://www.onderzoeksraad.nl
e-mail : [email protected]
Postadres : Postbus 95404
2509CK Den Haag
Bezoekadres: Anna van Saksenlaan 50
2593HT Den Haag
Voor vragen: (070) 333 70 00
Voorval melden: 0800 MELDOVV (0800 6353688)
