De komende jaren zullen meer grote internationale concerns door overnames proberen hun marktpositie op de Nederlandse markt versterken. Dat zegt Diederik Antvelink, directeur van logistiek dienstverlener Van Uden, onder meer bekend van containerterminal Alpherium in Alphen aan den Rijn. Antvelink noemt als voorbeeld de containervaart op de Rijn, die volgens hem inmiddels grotendeels door Contargo/Rhenus wordt beheerst.
Volgens de directie van Van Uden moet de binnenlandse transport- en logistiekbranche zich voorbereiden op de komst van internationale concerns die zoeken naar uitbreiding op de Nederlandse markt. De Nederlandse transportmarkt is door de crisis behoorlijk verschraald’, stelt Antvelink: tarieven staan al jaren onder druk en veel kleine en middelgrote bedrijven hebben het veld moeten ruimen. Dit leverde kansen op voor de overgebleven lokale spelers, die via overname en samenvoeging konden groeien, maar hierdoor ook flink hebben moeten investeren en weinig reserves hebben. ‘En dat terwijl we eigenlijk zo sterk mogelijk moeten staan om ons in de komende internationale slag goed te manifesteren.’
Overlevingsstrategie
‘Als overlevingsstrategie zijn schaalvergroting en samenwerking in de transport en logistiek onontbeerlijk. Het biedt de mogelijkheid vervoerstromen samen te voegen en zo veel efficiënter, duurzamer en zuiniger te werken. Lokaal worden de mogelijkheden voor uitbreiding echter steeds beperkter. Nationaal zijn er op den duur enkele grote partijen over en is er weinig ruimte voor verdere groei. Vandaar dat bedrijven steeds meer over de grens gaan kijken en grote internationale concerns hun gezicht hier laten zien’, zegt Antvelink.
Twee miljoen pallets
Ook Van Uden zelf groeide de laatste jaren explosief. Door samenvoeging van NedCargo International met Van Uden Logistiek in 2011 en de overname van Schouten Logistiek in 2012 wist het bedrijf uit Waddinxveen zich naar de top-4 van leidende ondernemingen in de logistiek van levensmiddelen, wijnen en gedistilleerde dranken op te werken. Het streven van Van Uden is om in 2015 nationaal marktleider te worden.
Inmiddels is het bedrijf goed voor opslag en transport van meer dan twee miljoen pallets per jaar. Als container binnenvaartoperator binnen de Benelux claimt het bedrijf al de grootste te zijn: “Meer dan 35 procent van de containers die via de binnenvaart in de Benelux worden vervoerd gaat onder regie van Van Uden.” In 2013 wist het bedrijf in alle segmenten groei te realiseren: in de binnenvaart, internationale expeditie en distributie in totaal bijna 20 procent.
Buit voor kapers
Naar de mening van Roderick de la Houssaye, mededirecteur van Van Uden, heef zijn firma er destijds goed aan gedaan in te zetten op groei. ‘Gezien het feit dat het midden- en kleinbedrijf in de branche steeds verder is uitgedund of overgenomen, kun je er zeker van zijn dat Van Uden anders ook buit was geworden voor kapers, nationaal of internationaal.’
De ontwikkeling dat enkele directe concurrenten inmiddels internationaal opereren, wordt door de Van Uden-directeuren op de voet gevolgd. ‘Natuurlijk, ook wij denken aan uitbreiding over de grenzen. Van Uden is 165 jaar geleden opgericht en door de eeuwen heen gegroeid tot een logistieke speler van formaat, voornamelijk in Nederland. Het is prachtig als we internationaal onze vleugels verder uit kunnen slaan, maar de tijd is hier nog niet rijp voor.’
De financiële slagkracht ontbreekt. ‘Door de recente bedrijfsuitbreiding hebben we flink in de buidel moeten tasten. Onze operationele winst bedroeg in 2013 iets meer dan vijf miljoen euro. Dat is onvoldoende om verdere groei te financieren. We zullen eerst onze positie moeten consolideren en meer rendement moeten maken, zodat we straks zo stevig mogelijk staan als de internationale slag begint.’
Verzwakt
Dat die slag er komt, staat volgens de Van Uden-directie vast. Diederik Antvelink: ‘De hele transport- en logistiekbranche is verzwakt. Ook onze concurrenten hebben last van de voortdurende tarievendruk en hebben te kampen met groeistuipen. We zullen er dus allemaal voor moeten waken om geen prooi te worden voor internationale spelers die zich hier goedkoop willen vestigen.’
‘Bovendien zijn we momenteel als overwinnaars in de lokale concurrentieslag alleen maar bezig elkaar kapot te concurreren. De vraag is of dit een slimme strategie is. Zo maken we ons alleen maar meer tot makkelijke prooi voor buitenlandse ondernemingen.’
‘Om een overnamehausse vanuit het buitenland te voorkomen, is het beter om creatief na te denken en te zoeken naar constructies waarmee we zelf internationaal de markt op kunnen. Te denken valt aan een internationale samenwerking, fusie of joint venture met andere concerns. In ons eentje kunnen we de internationale stap nog niet maken, maar in zo’n verband moet het zeker lukken.’
