Eind 2007 gaf Kris Peeters het ‘startschot’ al. Ze zijn nog niet begonnen. (archieffoto Sarah de Preter)
Toen Vlaams minister-president Kris Peeters eind 2007 het baggeren van de Westerschelde op Vlaams grondgebied officieel in gang zette, hoopten de Vlamingen dat ook de Nederlanders spoedig met het baggeren zouden beginnen. Anderhalf jaar later is het geduld op. “Wij kunnen niet langer toekijken en afwachten”, aldus de Antwerpse havenschepen Marc Van Peel in een reactie op een uitspraak van de Raad van State in Nederland. Die verbiedt voorlopig het verdiepen van de vaargeul op Nederlands grondgebied omdat de effecten daarvan op de natuur onvoldoende onderzocht zouden zijn.
De haven van Antwerpen is al jaren vragende partij voor de Westerscheldeverdieping die ervoor moet zorgen dat schepen met een diepgang tot 13,10 meter in de toekomst de haven getij-onafhankelijk kunnen bereiken. Vorig jaar moesten meer dan 1500 schepen – vooral containerschepen – wachten op hoog water om de haven te kunnen binnenvaren. Na de verdieping zouden dat slechts een kleine 500 zijn.
De Westerscheldeverdieping is inmiddels een lang aanslepend dossier. Nadat Vlaanderen en Nederland in 2001 een principeakkoord bereikten, duurde het tot 2005 vooraleer de Nederlandse en Vlaamse regering officieel hun handtekening onder de verdragen plaatsten. Die moesten vervolgens geratificeerd worden door de parlementen van beide landen. Dat was in Vlaanderen een formaliteit, maar in Nederland hield men tot grote ergernis van Vlaanderen de poot stijf tot eind 2007. De Antwerpse havenschepen Marc Van Peel sprak in die tijd al van ‘een dossier met een hoog thrillergehalte’. Nadat ook de Nederlandse Tweede Kamer op 19 december 2007 instemde met de verdragen, liet Kris Peeters een dag later in Antwerpen triomfantelijk de schop de grond ingaan. In Nederland is tot op heden niet gebaggerd en met de voorlopige uitspraak van de Raad van State lijkt voor de Vlamingen alle hoop vervlogen dat het baggeren nog dit jaar gaat beginnen.
Besluit is ‘onaanvaardbaar’
De frustratie op Vlaamse zijde is groot. Het Antwerpse Havenbedrijf geeft aan er steeds op vertrouwd te hebben dat ‘goed nabuurschap’ het beste vooruitzicht gaf op de verruiming van de vaargeul. De havengemeenschap benadrukt dat ze steeds begrip heeft opgebracht voor de eisen en randvoorwaarden die de Nederlanders stelden. Zo is er constructief meegewerkt aan de uitwerking van een langetermijnvisie en de Ontwikkelingsschets 2010. Toch werd het moment waarop het baggeren kon beginnen steeds verschoven. “Goed nabuurschap en wederzijds vertrouwen hebben er duidelijk niet voor kunnen zorgen dat in Nederland de eerste spade in de grond is gegaan”, aldus havenschepen Van Peel die er bij de nieuwe Vlaamse regering op aangedrongen heeft ‘onverkort alle noodzakelijke stappen richting Nederland te zetten’. “Gezien de economische belangen die voor Antwerpen en Vlaanderen op het spel staan, kunnen we niet langer geduldig toekijken en afwachten. De doorkomst van grote schepen is voor ons van cruciaal belang.” De Antwerpse Havengemeenschap heeft tezelfdertijd de Nederlandse regering gevraagd de nodige politieke wil aan de dag te leggen om de in 2005 gemaakte afspraken na te komen. Het nieuwe uitstel zou betekenen dat er in de Antwerpse haven direct en indirect 180000 banen op het spel komen te staan. Alfaport Antwerpen, de federatie van havengebonden en logistieke bedrijven, noemt het besluit ‘totaal onaanvaardbaar’: “Dit gaat in tegen eerdere met Nederland ondertekende verdragen.” Met het besluit kan namelijk Nederland niet meer voldoen aan zijn verdragsrechterlijke verplichtingen om de baggerwerkzaamheden uit te voeren tegen eind 2009.
