De Duitse overheid geeft in haar Nationale Havenconcept aan de binnenvaart te willen versterken, maar is vaag over maatregelen om dat doel te bereiken.
Het nieuwe Nationale Havenconcept, een leidraad voor de Duitse havenpolitiek in de komende 10 jaar, is 19 januari in Berlijn gepresenteerd. Het heeft betrekking op zee- en binnenhavens. Een aantal aspecten in het plan betreft uiteraard de binnenvaart.
Versnelling
De overheid schrijft in het plan dat binnenvaart een grotere rol in het vervoer moet gaan spelen. Daartoe moeten rivieren en kanalen worden uitgebouwd. Door het tekort aan plancapaciteit in de WSV schiet dit momenteel niet echt op. De regering gaat daarom maatregelen nemen om investeringen in de vaarwegeninfrastructuur sneller te kunnen omzetten.
Als basis voor die investeringen gebruikt het verkeersministerie de vaarwegenclassificatie die onder de vorige verkeersminister, Peter Ramsauer, is uitgewerkt. Ze is gebaseerd op vervoerde tonnage. Vaarwegen van klasse A, zoals de Rijn, worden zo snel mogelijk verruimd. Klasse B-vaarwegen, waaronder de Weser, worden geoptimaliseerd. De C-vaarwegen worden onderhouden.
Het komt er in principe op neer dat vooral in het westen van de Bondsrepubliek geïnvesteerd wordt in het vaarwegennet. Havens ten oosten van Maagdenburg, maar ook in het noorden en zuidwesten van Duitsland, kunnen er maar beter niet van uitgaan op middellange termijn beter bereikbaar te worden voor binnenschepen.
Vaartrechten
Om de financiering van vaarwegen op lange termijn te borgen wil de overheid gebruikers meer laten meebetalen. Zo start binnenkort een onderzoek naar de (verhoging van de?) vaartrechten.
Binnenvaartorganisatie BDB zegt in een reactie op het Havenconcept dat niet alleen naar de binnenvaart mag worden gekeken, maar dat ook andere gebruikers van de vaarwegen moeten meebetalen.
De overheid gaat ook in kaart brengen welke gevolgen de aanpassing van de vaartrechten heeft voor binnenhavens. Maar het zijn volgens de BDB niet alleen havens die de gevolgen van de nieuwe financiering zullen ondervinden. De organisatie dringt er bij de overheid op aan om óók de concurrentiepositie van de binnenvaart ten opzichte van andere transportmodi te onderzoeken. Op dit vlak had de BDB in het Havenconcept een “nauwkeurige omschrijving van de doelen en maatregelen” willen teruglezen.
Zeehavens
Het Havenconcept blijft vaag over de lange wachttijden voor binnenschepen in zeehavens. Er is sprake van “ondersteuning voor gecoördineerde havenontwikkeling”, maar wat dat betekent is onduidelijk.
De overheid legt de verantwoordelijkheid bij de havens neer. Zij moeten oplossingen vinden om de binnenvaart sneller te bedienen. Waar nodig, zo geeft de overheid aan, moet de zeehavensector speciale overslaginfrastructuur voor binnenschepen realiseren. Ze laat in het midden hoe en óf deze maatregelen worden omgezet.
LNG
Wat vergroening betreft, zet Duitsland in op LNG als brandstof voor zee- en binnenschepen. Het verkeersministerie wil een strategie (laten) ontwikkelen om het uitrollen hiervan te versnellen. Over steunmaatregelen wordt in het Havenconcept niet gesproken. Wel presenteren de bondsregering en de deelstaatregeringen eind dit jaar een Nationale Strategie voor de uitbouw van infrastructuur voor alternatieve brandstoffen.
Verder wil de overheid de lawaaihinder door binnenschepen aanpakken. Die moet in 2020 zo’n 30% lager liggen dan in 2008. Over maatregelen wordt niets gezegd.
Geen wellness-pakket
Nog flink wat hiaten dus, in het Nationale Havenconcept, dat de BDB nietemin een inhoudelijke en strategische actualisering van het vorige concept uit 2009 noemt. Ook de Duitse organisatie van binnenhavens BöB lijkt met het plan te kunnen leven. Een ‘wellness-pakket’ is het volgens BöB-directeur Boris Kluge niet. Maar het bevat wel de juiste onderwerpen en heeft kritische vragen niet buiten beschouwing gelaten.
Volgens Kluge zijn de zorgen en behoeften van de binnenhavens in het plan meegenomen. “We zien hierin de bevestiging dat binnenhavens door de bondsregering en de deelstaten worden ondersteund.” En nu snel omzetten, zegt de BöB.
