“Het loopt uit de hand. Er moet iets gebeuren.” Simpel en recht uit het hart verklaart Silka Damen waarom Vrouwen in de Binnenvaart in actie komt tegen de nieuwe financiering van de afvalinzameling die de Nederlandse overheid voor de rijksvaarwegen heeft opgezet. Ze vaart op het mts CT Vienna en is woordvoerder voor deze spontane actie.
Sinds 1 november zijn er minder afvalcontainers op sluiscomplexen. Die zijn bovendien afgesloten. Alleen scheepseigenaren met een abonnement à 469 euro en bijbehorende SAB-chip kunnen de containers openen. Veel animo is daar niet voor en de gekrompen capaciteit leidt ertoe dat steeds meer vuilzakken naast containers worden gedumpt.
“Het is anderhalve maand na de invoering al merkbaar”, aldus Damen. “Overvolle containers, drijvende zakken in het water; er zijn zelfs al ratten gesignaleerd op sommige sluizen.”
Protesten
Rijkswaterstaat wilde de nieuwe structuur eigenlijk al op 1 juli invoeren. Na protesten en een handtekeningenactie door de ASV (1058 stuks) stelde minister Schultz van Haegen de invoering uit tot 1 november. “Om draagvlak te krijgen.”
Dat draagvlak kwam er niet: binnenvaartondernemers vinden dat de inzameling Europees moet worden aangepakt (conform de opzet van het CDNI-verdrag, dat in deze leidend is) en zijn het er niet mee eens dat ze in veel gevallen dubbel moeten betalen: ze betalen immers ook al aan de gemeente van hun waladres.
Facebook
De groep Vrouwen in de Binnenvaart heeft op Facebook 522 leden (stand van 25 december 2013). Het was gewoon een pagina waar ondernemende vrouwen uit de bedrijfstak met elkaar communiceerden. Hoe ondernemend ze zijn, bleek toen het afval zich opstapelde op de plaatsen waar bemanningen van binnenschepen tot 1 november gratis hun vuil kwijt konden. Ze organiseerden een actie om de maatregel van Rijkswaterstaat ongedaan te maken. Met veel aandacht van de media, de politiek en de binnenvaartorganisaties – die ook mordicus tegen de plannen waren maar minister Schultz van Haegen niet op andere gedachten wisten te brengen.
Er is inmiddels ook een afgeleide Facebook-pagina: ‘Voor gratis vuilcontainers in de binnenvaart’. Die heeft intussen al meer dan 1.150 leden.
Samen optrekken
Klachten en meldingen bij Rijkswaterstaat mochten nog niet baten, vertelt Damen. “We krijgen alleen standaardantwoorden. We trekken nu samen met de binnenvaartbonden op.”
Maandag 23 december had een delegatie van Vrouwen in de Binnenvaart samen met een vertegenwoordigster van de ASV overleg met BLN-Koninklijke Schuttevaer, dat als woordvoerder namens de binnenvaartorganisaties optreedt voor dit onderwerp.
Ze hebben afgesproken samen op te trekken om minister Schultz van Haegen zover te krijgen dat ze het de nieuwe systeem ongedaan maakt. Ze doen een aantal voorstellen aan het ministerie. Zie het kader onderaan.
Vrouwen in de Binnenvaart wil dat het abonnementssysteem wordt teruggedraaid, dat afgifte weer gratis wordt en er meer afvalcontainers komen. Damen: “Gratis! We betalen al genoeg. Ook via het havengeld.”
Voorstellen aan de minister
• Heropening van de afgiftemogelijkheid bij de grote overnachtingshavens, de Maas en het Twenthekanaal is urgent in verband de feestdagen
• Koppel de bunkerheffing van € 7,50 die nu volgens het Scheepsafvalstoffen Verdrag uitsluitend mag worden gebruikt voor de afgifte en inname van olie- en vethoudend scheepsbedrijfsafval (artikel 6) aan de afgifte en inzameling van overig scheepsbedrijfsafval (huishoudelijk afvalwater, huisvuil, zuiveringsslib, slops en niet-oliehoudend KGA, artikel 7)
• Er is een overschot ontstaan uit de bunkerheffingen. Dat zou (gedeeltelijk) gebruikt kunnen worden om de inzameling en afgifte tot 01-01-2016 te financieren
• De vuilnisbakken moeten zo spoedig mogelijk terug waar ze stonden. Ze moeten worden afgesloten met een chipslot zodat ze alleen te openen zijn door de binnenvaart
• Varenden krijgen tot 01-01-2016 gratis chipkaarten. Hiermee kan duidelijk in beeld worden gebracht waar en hoeveel de binnenvaart precies afgeeft.
• Met die gegevens kan een nauwkeurig beeld worden geschetst van de behoefte en de kosten
• BLN zal ter informatie en verduidelijking een juridisch onderzoek laten verrichten naar de reikwijdte en betekenis van Artikel 7 lid 1 van het SAV. (In havens, bij overslaginstallaties alsmede bij ligplaatsen en sluizen worden voor de inname en verwijdering van huisvuil geen aparte heffingen geheven)
