De binnenvaart is met de uitstoot van 25.600 ton stikstof per jaar verantwoordelijk voor 11 procent van de totale stikstofproductie door mobiliteit in Nederland. De zeevaart is met 103.700 ton de grootste vervuiler (44,4 procent). Dat blijkt uit Niet alles kan overal, het eindadvies dat de commissie Remkes 8 juni presenteerde.
Met het rapport geeft het Adviescollege Stikstofproblematiek over een structurele aanpak van stikstof op lange termijn aan dat de (voor)genomen maatregelen van het kabinet onvoldoende zijn. Op de eerste plaats in de landbouw, maar ook in andere sectoren.
Commissievoorzitter Johan Remkes overhandigde het advies aan verantwoordelijk minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid). De commissie stelt dat het kabinet met de doelstelling van 26 procent reductie in 2030 niet ver genoeg gaat. Dat zou 50 procent moeten zijn. Ook zouden dwingender maatregelen nodig zijn wettelijk vastgelegd. Anders kan het stikstofprobleem niet worden opgelost.
Daling
Het aandeel van mobiliteit aan de depositie van stikstof (de vervuiling op/in de grond) is 11,4 procent. Alles bij elkaar stootte de mobiliteitssector in 2018 in Nederland 233.200 ton stikstof uit. Het wegverkeer veroorzaakt per jaar 74.400 ton, mobiele werktuigen 18.900 ton, de luchtvaart 3.900 ton, de visserij 2.600 ton en het spoor 1.700 ton.
Met de getroffen en geplande maatregelen (onder andere Green Deals en het Subsidieprogramma innovaties duurzame binnenvaart) komt de uitstoot naar verwachting uit op 158.600 ton in 2030. Dat is een daling van 32 procent. “Hier komt de daling door de maatregelen in het Klimaatakkoord, het Schone Lucht Akkoord en de snelheidsverlaging op snelwegen naar 100 km/u overdag, waarvan het effect nog onbekend is, nog bij”, aldus het adviescollege.
Retrofit
32 procent reductie tot 2030 is ook hier onvoldoende, oordeelt commissie Remkes. Dat zou 50 procent moeten zijn. In het wegvervoer zijn geen aanvullende maatregelen nodig; dat koerst af op een afname van 52 procent. Voor het railvervoer stelt de commissie ook geen extra maatregelen voor, vanwege de geringe bijdrage van het spoor aan de totale emissie.
Anders is dat bij de scheepvaart. De stikstofemissie van de binnenvaart daalt tussen 2018 en 2030 van 25.600 naar 22.500 ton per jaar. Dat is 12 procent. Het rapport: “Sinds 2020 gelden er strengere NOx-emissienormen voor nieuwe scheepsmotoren, de zogenoemde Stage-V-normen. De daling is binnen 10 jaar beperkt omdat de afschrijvingstermijn van binnenvaartschepen lang is.”
Voor de binnenvaart stemt de commissie in met de subsidie voor retrofit van motoren met katalysatoren, zoals minister Carola Schouten die in april al heeft aangekondigd.
NECA
De emissiereductie van stikstof in de zeevaart is 23 procent. Hier adviseert Remkes dat Nederland moet toezien op strikte invoering van de NOX Emissie Controle Area (NECA) op de Noordzee. Vanaf 1 januari 2021 moeten nieuwe schepen voldoen aan de Tier-III-eisen voor NOx-emissies, hetgeen zorgt voor een reductie van 80 procent. Nederland zal zich in Europees verband ook sterk moeten maken voor strenge stokstofnormen in alle Europese wateren. De commissie wil ook dat Nederland in de IMO actief pleitbezorger wordt voor een heffing op NOx-uitstoot. Tot slot moet de Nederlandse overheid het goede voorbeeld geven: eigen moeten versneld hun schadelijke emissies, waaronder stikstof verminderen.
