De Algemene Rekenkamer stelt dat de begroting van Infrastructuur en Waterstaat grote gaten vertoont. Door onderhoud uit te stellen nemen de tekorten verder toe: schade verergert, reparaties worden duurder en de instandhoudingsopgave groeit sneller dan de beschikbare budgetten.
De noodklokken blijven luiden voor de instandhouding van de Nederlandse infrastructuur. Voor het instandhouden van wegen, vaarwegen en waterwerken ontbreekt de komende jaren 34,5 miljard euro. Dat is het verschil tussen wat Rijkswaterstaat nodig acht en wat de minister beschikbaar stelt. Het tekort is uitgesplitst naar 20,5 miljard euro voor het hoofdwegennet, 10,6 miljard voor het hoofdvaarwegennet en 3,4 miljard voor het hoofdwatersysteem.
Volgens de Rekenkamer stapelt het uitgestelde en achterstallige onderhoud zich hierdoor verder op. Sinds 2016 is het volume meer dan verdubbeld, wat kan leiden tot storingen, hogere instandhoudingskosten en veiligheidsrisico’s voor weg- en vaarweggebruikers.
Structurele risico’s
De Rekenkamer stelt vast dat de Kamer onvoldoende inzicht krijgt om goed te beoordelen of het beschikbare budget toereikend is. Jaarlijks vallen er onverwachte onderhoudswerken buiten de begroting, waardoor reguliere werkzaamheden worden doorgeschoven. Dat ondermijnt de betrouwbaarheid en veiligheid van de netwerken.
Naast het tekort bij Rijkswaterstaat wijst de Rekenkamer ook op andere financiële onzekerheden in de ontwerpbegroting 2026:
- Brede Doeluitkering (BDU): de voorgenomen bezuiniging van 10% op de bijdragen voor openbaar vervoer in de regio Amsterdam en Rotterdam is in 2026 teruggedraaid. Voor 2027 wordt slechts een derde van de korting teruggedraaid en voor de jaren daarna is nog geen besluit genomen.
- Lelylijn-middelen: de eerder gereserveerde 2,5 miljard euro voor de Lelylijn wordt ingezet voor andere projecten, waaronder de Nedersaksenlijn (1,9 miljard), Sluis Kornwerderzand (375 miljoen) en knelpunten op de N36 en bij Meppel.
- Drinkwaterdoelen: de minister erkent dat hij de afgesproken besparingen in waterverbruik niet haalt met de huidige maatregelen. Volgens de Rekenkamer zijn er aanvullende instrumenten nodig om de drinkwatervoorziening veilig te stellen.
Incomplete begrotingen
Het agentschap stelt breder vast dat ministers vaak te weinig aandacht besteden aan financiële en beleidsrisico’s. Daardoor is het voor de Kamer moeilijk om te beoordelen of ambities realistisch zijn en of de begroting de risico’s afdekt. Volgens de Rekenkamer ondermijnt dit de kwaliteit van de parlementaire besluitvorming.
Dit artikel verscheen eerder bij het vakblad Infrasite, een zusteruitgave van de Binnenvaartkrant.
