De Ab Initio is klaar. Vrijdag 2 september wordt het opvallende, nieuwe opleidingschip van STC Group tijdens de Wereldhavendagen in Rotterdam gedoopt door Europarlementariër Caroline Nagtegaal.
De Ab Initio gaat een belangrijke rol spelen tijdens de opleiding van vmbo-leerlingen, mbo- en hbo-studenten die bij STC Group een maritieme opleiding volgen. Het 67 meter lange schip is het modernste dat op de Europese binnenwateren vaart. Duurzaam, praktisch, herkenbaar, innovatief én toekomstbestendig. Met meerdere voortstuwingstechnieken aan boord: een Stage V-dieselmotor, batterijen en waterstof. Met flink wat zonnepanelen en de nieuwste navigatieapparatuur die er is. Ook is er een laboratorium aan boord voor onderzoek. Zo gaat de eerste groep hbo-studenten trillingsonderzoek doen.
Teamprestatie
De Ab Initio is gebouwd door Concordia Damen, dat de Europese aanbesteding won. Het casco is in samenwerking met Gebroeders De Jonge Shipbuilding Services in Servië gebouwd. Donderdag 25 augustus heeft Concordia Damen het schip opgeleverd. Dat was de zoveelste mijlpaal in het lange en succesvolle proces, dat eind 2018 begon en waarin veel partijen en personen eendrachtig samenwerkten.
Het is een echte teamprestatie geworden. Zo dachten leerlingen, studenten en docenten mee over de naam (Ab Initio is Latijn en betekent ‘vanaf het begin’) en het programma van eisen. De werf, onderaannemers en toeleveranciers lieten zich van hun beste kant zien – ook in de vorm van sponsoring in natura – en STC Group kreeg financiële steun van gemeente Rotterdam, EICB, Havenbedrijf Rotterdam, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Shell en Stichting De Verre Bergen.
“Het is een geweldig project met een enorme uitstraling”, zegt Jan Kweekel, lid van het college van bestuur van STC Group. “Heel bijzonder dat al die dingen waar we van droomden ook gerealiseerd zijn. Hoe vaak bouw je nou een opleidingschip voor de binnenvaart? Heel mooi om te zien hoe zo’n schip vanaf de tekentafel ontstaat en opbouwt. We hebben zóveel expertise in Nederland. We hebben echt een prachtige sector.”
Voldongen feit
De Ab Initio is de opvolger van de Prinses Christina en de Prinses Beatrix. Op de voormalige KOF-schepen hebben veel huidige binnenvaarders ooit les gehad. Dankzij Concordia Damen – dat de beide schepen aankocht – krijgt de Prinses Beatrix een nieuwe toekomst als museumschip bij Vereniging De Binnenvaart en gaat de Prinses Christina in Duitsland verder als opleidingsschip.
“We hebben zestig jaar met de Prinsessen gewerkt. Ze waren hartstikke goed, veel mensen hebben er emoties bij want die schepen zijn onderdeel van hun leven. Maar ze voldeden gewoon niet meer. Ze waren nog wel veilig, maar om aan de regelgeving te blijven voldoen en ze door de keuring te krijgen moest er elke keer worden geïnvesteerd. Het lesgeven aan boord werd ook steeds moeilijker, de apparatuur aan boord verouderde. En de bedden waren te kort. Nu kunnen de studenten tijdens een week-over-reis tenminste in een goed bed slapen.”
“We stonden voor een voldongen feit dat we naar een nieuw schip moesten. Dan wilden we ook een schip dat top of the bill is, met de allernieuwste technieken en waarmee de binnenvaart en de opleidingen uitstraling krijgen, zodat we de aantrekkelijkheid van de sector kunnen laten zien.”
Beste van het beste
De wensen en eisen waren hoog, en daar hing een prijskaartje aan. “De grootste hinderpaal waren de financiën: hoe konden we al datgene dat we wilden, betalen. Als je aan het bouwen bent, wil je nog van alles extra en het beste van het beste.”
Dat is geen luxe, het is noodzakelijk, legt hij uit: “We leiden studenten op voor de toekomst, dan wil je ze geen les geven met een oude dieselmotor. We wilden ook diversiteit hebben bij de voortstuwing, want elektrisch varen is in opkomst en ook op waterstof varen komt er ook aan. Dat wil je dan nu al in het curriculum hebben. Als je de bemanning van de toekomst wilt opleiden, moet je vooroplopen. Het mag niet zo zijn dat de apparatuur waar ze mee gaan werken als ze van school komen moderner is dan het lesmateriaal waarmee ze het vak geleerd hebben. Daarom gaan we er ook voor zorgen dat het schip up-to-date blijft.”
“We hebben natuurlijk zelf een duit in het zakje gedaan, maar ook veel subsidie en sponsoring gekregen. Onder meer van bedrijven die apparatuur en diensten leverden. De financiële hinderpaal hebben we getackeld, dankzij alle steun en sponsoring. Het schip kost alles bij elkaar 7,5 miljoen euro.”
Met z’n allen
De steun, van overheden en uit de branche heeft zijn verwachtingen overtroffen, bekent Jan Kweekel. “Een jaar of vier geleden, vóór de start van dit project, dacht ik nog dat de binnenvaart een wat introverte sector was. In de afgelopen jaren heb ik ervaren dat de sector mee wil denken, bereid is om over grenzen heen te kijken en te investeren in de toekomst.”
“Dat geldt zowel voor de individuele schipper, die we weleens vroegen naar input, als voor organisaties en bedrijven. Ze zijn bezig met de energietransitie, werken samen om die mogelijk te maken, werken samen aan vernieuwing … Niet alleen op de schepen maar aan alles eromheen.”
“Mooi om te zien is hoe betrokken en trots de medewerkers van sponsors ook zijn. Het bevestigt dat we het echt samen, met z’n allen hebben gedaan. En daar ben ik zelf dan weer het meest trots op. Trots ben ik ook dat we de durf hebben gehad om vast te houden aan het ontwerp en de hoge eisen die onszelf stelden.”
Lovende woorden heeft Kweekel voor Concordia Damen: “De samenwerking met Chris Kornet en zijn mensen was fantastisch. Ze hebben in alles meegedacht, altijd vanuit wat wél kan en niet vanuit wat niet kan. Ze zijn ons zeer ter wille geweest, of het nu ging om mensen ontvangen, andere ideeën bespreken of laatste wijzigingen uitvoeren. Ik zou, als onderwijsman, zeggen: een 10 met een griffel.”
Maximale inzet
Een onvoorziene tegenvaller was corona, vertelt Kweekel: “De bedoeling was dat studenten stage zouden lopen tijdens de afbouw. Dat kon nu helaas niet. Planningstechnisch is alles gelukkig goed uitgekomen.”
De Ab Initio is precies op tijd klaar voor het nieuwe schooljaar. Er zijn 37 slaapplaatsen aan boord, ruime instructielokalen en recreatieruimtes. Het schip staat vijftig weken per jaar ingepland. Voor de vmbo’ers, mbo’ers en hbo’ers en voor medewerkers van bedrijven, die na- en bijscholing nodig hebben. Maar ook, op speciaal verzoek van Stichting De Verre Bergen, tochten met Rotterdamse leerlingen uit groep 8. “Dat is meteen ook promotie van de sector.”
“De vraag naar het schip is groot. Twee weken per jaar hebben we nodig voor onderhoud, de rest van het jaar is de Ab Initio bezet. Dat is maximaal. Gelukkig hebben we drie moderne binnenvaartsimulatoren. Die vullen een deel van de praktijk in. Dat is nu ook wettelijk toegestaan. Op die manier redden we het net.”
Instroom
Het nieuwe schip is – mede door zijn opvallende uiterlijk – een visitekaartje voor STC Group én voor de binnenvaart. “Als je laat zien hoe modern de sector is en hoe hoog de kwaliteit van de opleidingen is, werkt dat positief uit op de motivatie van toekomstige leerlingen en studenten. We hopen dat mensen als ze het schip zien varen in Rotterdam, worden aangestoken door het virus. Eindelijk een positief virus, hahaha.”
De binnenvaart trekt de laatste jaren meer jongeren, merken ze bij STC Group. “De instroom groeit. Gelukkig, want de sector zit te schreeuwen om mensen. De Ab Initio gaat helpen om de binnenvaart nog beter op de kaart te zetten. Te beginnen tijdens de Wereldhavendagen.”
