Volgens ABN AMRO past de binnenvaart in het rijtje met campings, cafés, supermarkten en doe-het-zelf-winkels: zij sponnen garen bij de warme en droge zomervan dit jaar. Dat staat in het rapport Winnaars en verliezers van de extreme zomer van 2018.
De zomer van 2018 was de warmste in ruim driehonderd jaar. Het was ook één van de droogste zomers sinds begin vorige eeuw. Dit eiste in verschillende sectoren zijn tol, terwijl andere branches juist profiteerden.
“Zo was door de droogte de waterstand zeer laag. Binnenvaartschepen konden daardoor minder volume in één keer vervoeren en daarom hogere prijzen vragen, wat de omzet een extra impuls gaf”, aldus de economen van ABN AMRO.
Het warme weer pakte ook goed uit voor de verkoop van tuinproducten. In de doe-het-zelfsector steeg de omzet van deze producten in het derde kwartaal met dik 12 procent. Parasols, tuinmeubelen en sproeiers gingen als warme broodjes over de toonbank. Ook supermarkten deden goede zaken en noteerden een forse stijging van de verkoop van verse en kant-en-klare gemaksproducten met hoge marges, zoals verse soepen, salades, stokbrood en barbecue-pakketten.
Campings en strandpaviljoens
Campings profiteerden sterk van de zomerse hitte. Dit begon al in mei. Die maand was sinds de start van de weermetingen in 1706 nog nooit zo warm geweest. ABN AMRO verwacht dat over heel 2018 het aantal overnachtingen met ruim 5 procent stijgt naar 20,8 miljoen door campinggasten uit binnen-en buitenland. Ook de horeca presteerde deze zomer zeer goed. “Het hoge consumentenvertrouwen en de stijging van de consumptie legden de basis, het warme weer zorgde voor de rest. Voor cafés gold dat de stijging van de omzet in het derde kwartaal (+4,5 procent) aanzienlijk sterker was dan in hetzelfde kwartaal van vorig jaar. Fastfood, ijssalons en cafetaria’s zagen gezamenlijk hun omzet in het derde kwartaal met maar liefst 9 procent toenemen. De zomer van 2018 gaat voor zeestrandpaviljoens zelfs de boeken in als ‘de beste zomer in 35 jaar’, met opbrengsten die 10 tot 80 procent hoger waren dan normaal.”
Waterstand
Het waterpeil in de Rijn bij de Nederlands-Duitse grens bij Lobith daalde in oktober naar waarden tot 6,50 meter, waar 8,50 meter normaal is. Ook de hele maand november hield de lage waterstand aan. Pas op 6 december gaf Rijkswaterstaat ‘code groen’ af voor de waterstand in de Rijn.
“Het water staat dit jaar te langdurig laag”, blikt ABN AMRO terug. “Het gevolg is dat schippers die ‘omhoog’ willen varen’ (richting Bazel, bijvoorbeeld met containers, brandstoffen en steenkool) of ‘omlaag’ willen (naar Rotterdam, bijvoorbeeld met zand en grind) hun schepen minder zwaar kunnen beladen omdat ze anders aan de grond lopen. De grootste schepen konden tot wel 80% minder vracht per beurt meenemen, wilden ze in het minst diepe stuk tussen Koblenz en Mannheim niet aan de grond lopen.”
Dit maakt dat de prijzen voor het oost-westvervoer en vice versa aanzienlijk stegen. Volgens het CBS steeg de omzet in de binnenvaart als geheel In het derde kwartaal met 18 procent.
“De Rijnvaart was de afgelopen maanden bijzonder lucratief omdat vanwege de lage beladingsgraad meer vaarbeurten moesten worden gemaakt. Dit lokte schippers de Rijn op die normaal ‘beneden’ blijven in de Amsterdam-Rotterdam-regio. Dit legde op zijn beurt weer een bodem onder de prijzen in de Amsterdam- Rotterdam-regio.”
Schaalvergroting
De binnenvaartsector beraadt zich nu op de consequenties voor de lange termijn. ABN AMRO wijst op de schaalvergroting van de afgelopen jaren. “Nu blijkt dat kleinere (vaak oudere) schepen met minder diepgang deze zomer sterk in het voordeel waren.”
De bankeconomen wijzen op het voordeel van vervoer over water: “Voor de opdrachtgevers van bulktransporten heeft ad hoc overstappen naar alternatieve vervoersvormen als vrachtwagens en vrachttreinen weinig zin. Een duwbak staat gelijk aan honderd vrachtauto’s, waardoor vervoer over de weg geen optie is. Het reserveren van vrachttreincapaciteit duurt maanden en er is een tekort aan wagons.”
