Op 17 september viert rederij Chemgas Shipping samen met zakenrelaties haar 50-jarig bestaan en doopt ze de nieuwe zeegaande gastanker Sefarina. Het schip is sinds enkele weken naar tevredenheid van de eigenaar in de vaart. De Sefarina heeft een dual fuel-motor die op diesel en LNG kan draaien. Chemgas Shipping bouwt al enige tijd ervaring op met LNG als scheepsbrandstof. Vorig jaar nam de rederij de op LNG varende binnenvaarttanker Sirocco in de vaart.

‘Varen op LNG is een leertraject’, geeft algemeen directeur Gunther Jaegers aan. ‘Een LNG-motor is complex en lastig op toeren te brengen. Onze medewerkers moesten er in het begin aan wennen.’ De personeelsleden van Chemgas zijn echter ‘gasmensen’, die perfect weten hoe ze met gassen om moeten gaan. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld droge lading-particulieren.

Jaegers gelooft dan ook niet dat LNG-motoren een kortetermijnoplossing zijn voor de gehele binnenvaartvloot. ‘Wij hebben op de Sirocco en de Sefarina machinisten aan boord die speciaal opgeleid zijn om het LNG-voortstuwingssys-teem te bedienen. Welke particulier heeft een machinist? Particulieren hebben ook geen technische afdeling die kan helpen bij problemen.’

Bunkerlocaties

De binnenvaart zal volgens Jaegers niet de stuwende kracht worden achter de ontwikkeling van LNG als brandstof in de mobiliteitssector. ‘Het is té lastig om de hele vloot te vernieuwen en bovendien is de economische situatie niet goed genoeg. Ik zie meer mogelijkheden voor LNG-motoren in het wegvervoer. Voor de verdere ontwikkeling in de binnenvaart is het belangrijk dat de extra investering voor LNG omlaag gaat en het prijsverschil tussen LNG en gasolie groter wordt.’

Het bunkeren van LNG in de Sirocco gaat al gemakkelijker dan Jaegers had verwacht. ‘Ik dacht aanvankelijk dat dit een uitdaging zou worden, omdat de vrachtwagens die de LNG leveren op de terminals gebonden zijn aan tijdvensters. In de praktijk gaat men daar echter flexibel mee om.’

Bij de Sefarina verloopt het bunkeren nu nog moeizaam. De coaster kan door zijn afmetingen niet op alle plekken komen waar de Sirocco kan bunkeren. Hier ligt volgens financieel directeur Jacques Naaborgh een infrastructurele taak voor de zeehavens. ‘De overschakeling naar LNG gaat niet vanzelf. Alle zeehavens zeggen dat ze mee willen in deze ontwikkeling, maar in de praktijk zijn de bunkermogelijkheden nog beperkt.’

Zusterschip Sundowner

Met het dual fuel-systeem voldoet de Sefarina aan de strenge emissie-eisen in de Europese scheepvaart. Het schip heeft twee gastanks met een gezamenlijke capaciteit van 3.000 kubieke meter. Het vervoert industriële gassen zoals ammoniak en LPG in Noordwest-Europa.

Chemgas Shipping is onder meer de grootste LPG-vervoerder naar Ierland. Bij Shipyard Constructions Hoogezand Nieuwbouw in Foxhol is inmiddels het zusterschip van de Sefarina, de Sundowner, in aanbouw. Deze tanker komt in de eerste helft van volgend jaar in de vaart.

Strenge eisen

Met de nieuwbouwschepen speelt Chemgas Shipping in op de eisen van de markt. ‘In de gasvaart draait alles om veiligheid en kwaliteit’, aldus Jaegers en Naaborgh. ‘De eisen van opdrachtgevers op deze terreinen zijn in de loop der jaren steeds strenger geworden. Met gecharterde coasters konden wij hier niet altijd aan voldoen. Daarom investeren we in nieuwe, eigen schepen.’

‘Bovendien moet je in de zeevaart permanent blijven investeren: schepen vanaf 25 jaar worden niet meer geaccepteerd door Noordwest-Europese opdrachtgevers.’

Aarzeling in Duitsland

LNG als brandstof voor vrachtwagens levert naast milieuvoordelen ook logistieke voordelen op. Vrachtwagens met een LNG-motor zijn stil en daarmee interessant voor de (binnenstedelijke) nachtelijke bevoorrading van winkels. Op dat gebied loopt Duitsland flink achter op Nederland, zegt Jaegers. ‘Hamburg staat open voor deze ontwikkeling en heeft een LNG-terminal in de haven, maar in de meeste Duitse binnenhavens krijgt men niet eens een vergunning voor het bunkeren van LNG in een binnenschip.’

Onder meer Duisburg is zeer terughoudend met vergunningen. Zo geeft de stad geen toestemming om een ontgassingsinstallatie voor de tankvaart in de haven te bouwen. Duisburg zou ook de perfecte locatie zijn voor een LNG-terminal, om het Ruhrgebied te bevoorraden. En Chemgas heeft de plannen klaarliggen om een tanker te bouwen die LNG kan vervoeren.

Jaegers: ‘In het Ruhrgebied wonen tien miljoen mensen. Je moet deze drukbevolkte regio niet met vrachtwagens vanuit Rotterdam willen bevoorraden. Een LNG-terminal in de haven zou ideaal zijn. Helaas zijn de autoriteiten in Duisburg sinds de Love Parade 2010 (het techno-festival waarbij 21 mensen omkwamen toen paniek uitbrak bij de ingang van het terrein – red.) bang om dergelijke beslissingen te nemen.’

Ervaren crew

Chemgas mag dan met de dual fuel-aandrijving inzetten op groen vervoer, het bedrijf zet geen groentjes aan het roer van de nieuwe gastanker. Er varen in totaal acht mensen op de Sefarina. De Binnenvaartkrant sprak met drie van hen.

Kapitein Huub van Duijn werkt al tien jaar bij Chemgas, waarvan vijf jaar als kapitein. Dit is voor het eerst dat hij op een pur sang zeeschip vaart.

‘Bij Chemgas dien je altijd te beschikken over alle papieren voor zowel binnenvaart als zeevaart.’ Zelf is hij ‘geboren in de visserij’. Zijn vader is visser. Hij heeft zelf ook in de visserij gewerkt, bij de kustvaart en bij Chemgas heeft hij voor hij startte op de Sefarina gevaren op een kruiplijncoaster.

‘Ik heb het afwisselend binnen en buiten varen altijd als heel plezierig ervaren. Voor het varen maakt het weinig uit of het op diesel is of met een dual fuel-motor.’

Schoner dek

Lachend voegt hij daaraan toe: ‘Het verschil is dat er geen roetvorming is en dat het dek dus schoner blijft. Het bunkeren is uiteraard wel verschillend. Er is een checklist voor het aan- en afkoppelen. Je moet er ook rekening mee houden dat er niet veel plaatsen zijn waar LNG kan worden gebunkerd.’

HWTK (hoofdwerktuigkundige) Frenk Andriessen (47) van de Sefarina werkt al 25 jaar bij Chemgas. ‘Toen ik begon, was er geen computer of zelfs een telefoon aan boord van de schepen.’

Wärtsilä

Hij heeft een 4-daagse cursus gevolgd bij Wärtsilä om met de nieuwe dual fuel-motor om te leren gaan, waarbij ook daadwerkelijk aan de motor werd gesleuteld.

‘Het is niet zo dat de dag dat het schip werd overgedragen, we de sleutel hebben gekregen en dan moesten we maar zien. Vanaf het moment dat het casco klaar was, zijn we erbij geweest op de werf in Groningen hoe alles in elkaar werd gezet – zo hebben we elk onderdeel leren kennen en is alles aangepast op onze aanwijzingen. Het schip is volledig custom build.’

De HWTK werkt drie weken op/drie weken af in de dagdienst aan boord en net als de kapitein is hij de rest van de tijd aan boord oproepbaar.

Nog een beetje zoeken

Het is nog niet duidelijk wat precies het rendement is van de nieuwe motor. ‘Het is  nog een beetje zoeken.’ De eerste keer werden enkele tonnen LNG geladen bij de werf en vervolgens in Eemshaven gebunkerd, zoals dat nu in Moerdijk gebeurde.

Zowel de HWTK als de kapitein zijn blij met de aanpak van Reederei Jaegers, de eigenaar van Chemgas. ‘Er wordt echt serieus geïnvesteerd in de vloot.’

Machinist

Machinist Bart van der Plas (26) van de Sefarina werkt twee jaar bij Chemgas. In de machinekamer van de Sefarina is duidelijk het grote verschil te zien. De grote Wärtsilä motor vormt het hart van de machinekamer, en twee verdiepingen hoger staan drie generatorsets, waarvan twee puur op gas draaien.

Van der Plas: ‘Het is een stuk complexer. We hebben ook een cursus gehad vanwege de verstelbare schroef. Met diesel heb je een vast toerental, maar met de LNG-aandrijving varieert dat.’

‘We starten op met diesel en schakelen zo snel mogelijk over op LNG als brandstof’, vertelt machinist Bart van der Plas.

LNG Masterplan

‘Dat overschakelen gebeurt met op de computer. Voor ons slechts een druk op de knop. In de computer is alles wat er in de motor gebeurt, terug te vinden.’ Hij wijst op het scherm vol schema’s.

Bart volgde zijn opleiding bij het STC in Katwijk en heeft voor hij bij Chemgas kwam, ervaring opgedaan aan boord van een sleepboot.

Voor Chemgas is LNG belangrijk als brandstof. LNG is een veel schonere brandstof dan diesel. Chemgas is partner in het Europese LNG Masterplan en studeert hard op de mogelijkheid om LNG ook met een binnenschip te kunnen vervoeren.