Het Joods Historisch Museum in Amsterdam is sinds kort bezig een aantal foto’s uit zijn archief aan nader onderzoek te onderwerpen. Een zwart/wit-serie met als onderwerp de bewoners van het schip Senta uit Luik vraagt om opheldering. Het museum zoekt naar informatie over scheepsjongen Bram.
De foto’s zijn gemaakt door de bekende Amerikaanse fotograaf Leonard Freed. Freed woonde in de jaren ‘50 en ‘60 in Amsterdam om het dagelijks leven in de hoofdstad vast te leggen. Hij koos voor bepaalde thema’s en een daarvan had betrekking op de wederopbouw van het joodse leven na de oorlog. Zo schoot hij plaatjes op het Waterlooplein, ging naar synagoges en joodse scholen, maar opvallend is dat hij ook een bezoek bracht aan de Amsterdamse haven.
In de haven, bij uitstek een plek van grote schepen en stoere mannen, werd zijn aandacht getrokken door een scheepsjongen van een jaar of twaalf, die rondliep in overall met pet. Hij bleek op het schip Senta te wonen, een Belgische spits uit Gent.
Pleegouders
Het schip vervoerde de ene keer cement, de andere keer hout en met deze en andere vrachten voeren ze de Rijn op en af. Op een van die reizen was de fotograaf een welkome gast en gedurende de tocht heeft hij het schippersleven aan boord vastgelegd.
Daaruit blijkt dat Bram een aangenomen kind was dat met zijn pleegouders op het schip woonde, al dan niet vrijwillig zijn handen uit de mouwen stak en dat hij schoollessen kreeg van zijn ouders onder het schaarse licht dat boven de keukentafel hing. Uiteraard knipte zijn pleegvader eigenhandig de zo bekende opgeschoren jaren ‘50-coupe in het jongenshaar.
Joodse collectie
Los van de vraag wie deze Bram was en of hij misschien nog leeft, roept het feit dat deze serie in de ‘joodse collectie’ zit allerlei andere vragen op: is Bram misschien geadopteerd omdat hij geen (joodse) ouders meer had?
Zo ja, dan zou hij aan het eind van de oorlog geboren moeten zijn. Was zijn officiële naam Abraham? Wie waren zijn pleegouders? Nederlanders? Belgen? Hoeveel jaren is hij scheepsmaat geweest? Van jongsafaan?
Ms Senta
Onderzoek via het Scheepvaartmuseum heeft aan het licht gebracht dat de Senta uit Gent in die jaren mogelijk eigendom was de familie Peters (van 1955-1957), in 1958 wordt ‘Gucht’, ‘van Gucht’, ‘van der Gucht’ genoemd en later dat jaar ook ‘Julius de Potter’. Het schip staat ook vermeld in het Internationaal Rijnschepenregister van 1963, nog steeds op naam van Julius de Potter.
De grote vraag is of er onder de bezoekers van de site van de Binnenvaartkrant iemand is die het verhaal achter Bram de scheepsjongen kent. Bekijk de foto’s en mogelijk laten de beelden uw brein kraken.
Met informatie kunt u zich wenden tot [email protected] en wie weet staan Bram, zijn pleegouders èn de Senta binnenkort in het middelpunt van de belangstelling op een tentoonstelling met foto’s van Magnum-fotograaf Leonard Freed. Telefonisch contact is mogelijk via 0634 93 65 95.
