Omdat de binnenvaart voor een belangrijk deel afhankelijk is van de grondstoffenaanvoer bij producenten – ertsen, kolen en aardolieproducten – moet de sector kunnen profiteren van het zogenaamde ‘opslingereffect’.
In de logistiek is dat de term voor de beweging die ervoor zorgt dat de voorraden bij een verandering stroomopwaarts in de keten zich sterker aanpassen dan aan het einde van de keten (elke schakel gaat immers over tot (tussen)voorraadvermindering of vermeerdering).
Dit staat te lezen in de Sectorvisie Binnenvaart van het ING Economisch Bureau. De algemene trend zoals ook andere onderzoeken al hebben aangetoond, wordt ook door de ING gevolgd: “In de tweede helft van 2009 bereikt de sector naar verwachting de bodem. Al met al zal de economie zich volgend jaar met een lichte groei stabiliseren. Als voorloper in de cyclus betekent dit dat de binnenvaart wel weer een groei van enkele procenten laten zien. Niettemin zal het herstel door blijvende onzekerheid gematigd verlopen. Uitstel van bedrijfsinvesteringen en krimpende productie in de bouw remmen het herstel in de binnenvaart nog af.”
Versnippering
Geconstateerd wordt wel dat voor de korte termijn de vooruitzichten somber zijn en dat veel bedrijven in de rode cijfers komen. In veel gevallen is de inkomende kasstroom niet meer voldoende om de aflossing op de scheepsfinancieringen te kunnen voldoen en soms is zelfs de rentebetaling in gevaar. Dit geldt vooral voor bedrijven die actief zijn in de dagvrachtmarkt. Dit gaat zo ver dat veel ondernemers in 2009 volledig op hun reserves interen. Het belangrijkste voor binnenvaartondernemers is het blijven varen om de vaste kosten te dekken. Dit is belangrijk omdat het grootste deel van de kosten gewoon doorloopt als er niet wordt gevaren. Met een gemiddelde solvabiliteit van ruim 30% in 2008 heeft de relatief sterke weerbaarheid van veel binnenvaartondernemingen er vooralsnog voor gezorgd dat een faillissementsgolf is uitgebleven. De hoge vaste uitgaven hollen de weerbaarheid echter wel steeds verder uit. Naar verwachting zal het aantal faillissementen daarmee volgend jaar wel oplopen.Voor de droge lading ziet de ING ook geen andere oplossing dan een stilligregeling in de huidige situatie. “Het afstoten of voor langere tijd stilleggen is de enige oplossing om een gezond evenwicht te herstellen, maar versnippering van de sector vormt hiervoor een obstakel.” ING merkt op dat doorvaren voor schepen noodzakelijk is om de vaste lasten te kunnen betalen.
Voor de tankvaart waarschuwt de ING voor overcapaciteit de komende jaren als het aantal dubbelwandige tankers toeneemt maar enkelwandige tankers in de vaart blijven, tot in 2018 dubbelwandigheid voor de meest producten verplicht is.
