Als eerste in de markt organiseerde Alphatron een congres over de komende verplichting voor het navigeren via het Electronic Chart Display and Information System (ECDIS). Daarbij presenteerde het bedrijf een aantal gerelateerde producten en de Alphabridge-simulator, waarop ECDIS-training wordt gegeven. De gasten vertegenwoordigden een brede afspiegeling van de branche, variërend van shortsea-reders tot de grote internationale natte aannemers.
Hoewel de eerste discussies over ECDIS reeds plaatsvonden in 1986 kwamen pas in 1990 de eerste concepten op tafel. Uiteindelijk is ECDIS vorig jaar officieel benoemd tot standaard navigatie- en informatiesysteem ter bevordering van veiligheid en omgevingsbewustzijn. Voor de tekeningen, installatie en configuratie, back-ups en noodstroomvoorziening gelden dwingende voorschriften. Op een ECDIS-scherm worden de kaarten uitsluitend gepresenteerd in een vectorweergave: er kan naadloos worden ingezoomd, alle beelden blijven scherp en in de juiste omgevingsverhouding. De weergave in 3D birdview doet binnenkort zijn intrede. Het radarbeeld met de positie van het schip is geïntegreerd, net als de informatie die tot het schip komt via AIS-transponders van andere schepen. Blijkt daaruit bijvoorbeeld dat een ferry tegemoet komt, dan wordt de 3D-afbeelding daarvan ook op het scherm vertoond, uiteraard met naam en roepletters.
Sinds eind 2007 heeft Alphatron een samenwerkingsverband met Transas, een gerenommeerde onderneming op het gebied van ECDIS-systemen. Transas bouwde er al meer dan 10.000. Alphatron Marine levert zijn stand-alone ECDIS onder de naam Alphachart T. Die is simpel uit te breiden met een radaroverlay. Alphabridge T is de versie waarmee het systeem verder is uit te breiden en waarmee legio nieuwe mogelijkheden ontstaan. Denk daarbij aan een routeplanning. Niet alleen de route van A naar B wordt in de toekomst getoond maar het systeem geeft eveneens alle informatie over benodigde documenten en loodsen.
Met een druk op de knop is dan tevens de meteo-informatie te presenteren binnen het vaargebied. Ook de procedure voor man over boord kan worden gekoppeld, evenals een voyage data recorder. Er is ook een mogelijkheid voor een herhaling van alle informatie van de sensoren. Bijvoorbeeld: hoe waren de koers, snelheid en roerstand op tijdstip X? Het systeem vervult op die manier de functie van een elektronisch logboek waarin ook wachtwisselingen automatisch worden geregistreerd. 
Alle systemen worden ingebouwd in de Alphabridge. In eigen werkplaats in Rotterdam wordt de uitrusting en apparatuur voor deze brug componenten samengesteld, waaronder complete kaartentafels. In Azië, China, Vietnam, Korea of Singapore zorgen de installateurs voor de juiste bekabeling waarna Alphatron Marine in zeer korte tijd ter plaatse de eindmontage regelt. De consoles stralen efficiency uit en rust. Er is een referentielijst met daarop de koopvaardij, patrouilleschepen, supplyschepen en de Nederlandse en de Thaise Marine.
Alphabridge
R. Norbert van Alphatron Marine staat uitgebreid stil bij de verplichte training die iedereen zal moeten volgen die met het systeem gaat werken. In het pand is een niet van echt te onderscheiden brug gebouwd met alle denkbare apparatuur. De simulator is opgebouwd met modules van de succesvolle Alphabridge, die zijn weg naar alle scheepsbouwplaatsen in de wereld heeft gevonden. De simulatie is levensecht: meer dan eens zijn belangstellenden ‘van de wal’ door zeeziekte weggelopen.
De noodzaak tot een training is niet voor niets. Schepen worden steeds mooier, de brug wordt
comfortabel ingericht zonder geluid en trillingen. Je zou bijna vergeten dat je aan het varen bent en dat er ieder moment gevaar kan ontstaan. Vaak wordt als een vanzelfsprekendheid uitsluitend het rode lijntje op het scherm gevolgd. Dat schepen ook ramen hebben van waaruit je kunt waarnemen wat er buiten gebeurt, dreigt geschiedenis te worden.
Uit onderzoeksrapporten van scheepsrampen blijkt dat in bijna alle gevallen de oorzaak moet worden gezocht in een menselijke fout. Gebrek aan kennis voor het gebruik van de apparatuur en automatisering was heel vaak de hoofdoorzaak van een ongeval. Nog erger is dat In 11 procent van alle aanvaringen en 8 procent van de strandingen sprake was van een in slaapgevallen bemanningslid.
Juiste settings
Het is mooi dat een ECDIS-systeem een grote functionaliteit heeft, maar dat laatste woord kun je ook vervangen door complexiteit. Het systeem zelf maakt geen fouten maar je moet wel weten welke keuze je maakt voor een scala aan mogelijke instellingen. Wat wil ik zien op de kaart, welke limieten voer ik in en op welke wijze ga ik mijn alarm instellen als de limieten worden overschreden?
Uit een analyse van een scheepsramp bleek dat er werd gevaren op een scherm waarop onvoldoende details van de kaart waren geselecteerd. Op de kaart was wel degelijk een ondiepte vermeld maar die kwam niet in beeld door de keuze van de settings – ook kwam er geen alarm. Anderzijds: te veel settings aanvinken werkt ook niet. Dan kan het gebeuren dat er een paar keer per minuut alarm wordt afgegeven omdat er op honderd meter naast de vaargeul een ondiepte is. In zo’n situatie luistert niemand meer naar het alarm en wordt het eenvoudig weg afgezet.
Het zou een goede zaak zijn dat de kapitein per vaargebied standaard een setting aangeeft als onderdeel van de boorddiscipline. Het is niet gewenst dat bij wisseling van de wacht iedere stuurman het systeem op eigen gezag anders instelt en daardoor voor opvolgende wachten onduidelijkheid oproept. De training van Alphatron Marine is gericht op veiligheid binnen de marges van de geschetste praktijkvoorbeelden. De belangstelling en het enthousiasme voor een training met de simulator is groot.
Kaarten
Van groot belang is de betrouwbaarheid van de onderliggende kaarten die in het systeem worden ingebracht. J. Schaap van the Dutch Hydrografic Office en zijn Britse collega R. Kingdon verstrekten uitleg over de wijze waarop periodiek de cartografie tot stand komt en hoe updates worden verwerkt. M. Hagberg van Transas presenteerde hoe de beschikbare kaarten het best aangeschaft en gebruikt kunnen worden binnen ECDIS.
Per reis of traject zijn de kaarten simpel te downloaden waarbij de laatste updates verwerkt zijn. Transas levert de diensten binnen de autorisatie die vooraf met de rederij is afgesproken. Op die manier is het niet mogelijk dat een overenthousiaste officier zijn digitale kaartenkast onnodig te veel zou vullen.
ECDIS wordt trapsgewijs ingevoerd. Als eerste zijn de nieuwbouwschepen aande beurt, te beginnen in 2012 voor passagiersschepen boven 500 GT en tankers boven 3000 GT. In 2013 en 2014 volgt de overige nieuwbouw. De verplichtstelling voor bestaande schepen gaat in vanaf 2014 en loopt door tot 2018.
