Er zit een gapend gat tussen de voertaal en de vaartaal. De voertaal op binnenschepen moet volgens het boekje althans in Nederland Nederlands, Duits of Engels zijn. De vaartaal is wat er in het gangboord en de stuurhut wordt gesproken. Het wachten is op een studie naar welke taal die vaartaal is. Ik neem aan dat tussen landgenoten de eigen landstaal wordt gebruikt, maar als er internationaal moet worden gecommuniceerd – en de binnenvaart gaat prat op het internationale karakter – dan wordt er meestal een mooi mengelmoesje van Nederlands en Duits en Frans gesproken, afhankelijk van de geboortestreek van de desbetreffende schippers. Het Engels begint daar ook een beetje doorheen te mengen, sinds er matrozen en wat dies meer zij aan boord werken uit landen waar exotischer talen worden gesproken. De idee om Engels behalve een heel klein beetje vaartaal ook de officiële voertaal te maken komt niet voort uit de luiheid van ambtenaren om Frans of Duits te leren, maar is een logisch gevolg van een algemene trend naar iedereen op de wereld Engels te leren spreken, als tweede, derde of vierde taal, afhankelijk van de omvang van de taalknobbel. Frans, Duits en Nederlands zijn geen kandidaat wereldtalen. Los van de discussie over voertalen op binnenschepen is het daarom iedereen aan te bevelen om Engels te leren, en niet alleen omdat je dan makkelijker kan gamen op internet.
De discussie over communicatie in de binnenvaart is voortgekomen uit het toenemend aantal Oost-Europese matrozen dat geen Duits sprak. Ik volg dan ook fronsend het nieuws over het arresteren van Franse schippers (die al 20 jaar op Nederland varen) omdat ze de officiële voertalen niet voldoende zouden beheersen. Daar zijn enkele controlerende ambtenaren in het gapende gat tussen voertaal en vaartaal gekukeld. Een Vlaming zou zeggen: “Ze verstaan het niet.”
Michel Gonlag
