Een groep schippers in België stond begin vorige week paraat om bij enkele sluizen de vaarwegen te blokkeren uit onvrede over de situatie in de binnenvaartmarkt. “Een groot deel van de schippers ziet het niet meer zitten, wil het liefst morgen de sleutel afgeven. Ze hebben niets meer te verliezen en willen de kanalen dichtgooien”, vertelt bestuurslid Kris Verschraeghen van Ons Recht/Notre Droit. De Belgische bond heeft de schippers ervan kunnen overtuigen dat het beter is met zo veel mogelijk schippers samen te komen. Zondag 28 oktober vindt die schippersvergadering plaats vanaf 14.00 uur op het Kerkschip bij Antwerpen aan het Houtdok 25a.
Het is geen Belgisch onderonsje. “We hopen dat er 500 schippers uit Nederland zullen komen”, zegt Verschraeghen. “Nee, die passen niet in het Kerkschip, maar zou het niet prachtig zijn als de kade helemaal vol staat. Dat is een boodschap naar de beleidsmakers.”
Hij ontvangt veel reacties van Nederlanders op de aankondiging van de bijeenkomst in Antwerpen. “Tot voor kort hoorde ik nog wel Nederlanders af en toe zeggen dat ze een leuk reisje hadden gedaan, maar dat hoor je nu ook niet meer. Ze varen nog wel, maar niemand is meer gelukkig. Nederlanders zijn doorgaans optimistischer, maar het aantal reacties uit Nederland op ons voornemen om een vergadering te beleggen is gigantisch.”
Internationaal aanpakken
Niet van de Nederlandse bonden. “Alleen van de ASV hebben we een steunbetuiging ontvangen. Kijk, de bonden zelf kunnen weinig aan de situatie doen. Ons Recht is de enige bond met een internationaal karakter. We hebben twee jaar geleden toen we de bond nieuw leven in hebben geblazen, gezegd dat het internationaal moest. Het moest wel op een andere manier. Je hebt niet zo veel aan een nationale organisatie. Kijk, een bakker heeft er geen last van als de bloem in België goedkoper is, maar een schipper merkt het onmiddellijk als in het buitenland goedkoper wordt gevaren.”
Niet dat hij kritiek heeft op de overige bonden. “Daar gaat het in de binnenvaart al een eeuw fout mee, altijd die verwijten aan elkaar, naar elkaar wijzen. Ik ga ervan uit dat iedereen beslist naar beste vermogen en op basis van de beperkte informatie die hem ter beschikking staat. Als het dan niet loopt zoals hij wil, dan hoeft het nog niet zijn schuld te zijn.”
“Zijn wij slimmer dan de mensen bij de Nederlandse organisaties? Ik denk het niet. We zijn er ook bepaald niet op uit om nieuwe leden aan te trekken. Het liefst zouden we zien dat alle bonden zich nu bij ons aansluiten. We willen dat de uitkomst van de bijeenkomst zondag als input dient voor de workshop van de CCR en de EU op 8 november in Brussel, als daar met de sector wordt gesproken over de financiering van de binnenvaart.”
Schade
Ons Recht wil voorkomen dat de situatie afglijdt naar blokkades. “Ik geloof niet dat je daar iets mee kunt bereiken. Blokkades brengen de scheepvaart alleen maar schade toe.” Maar hij heeft alle begrip voor de wanhoop van de schippers. Wat gebeurde er dit jaar dat juist nu de problemen zo hoog oplopen?
“Het is het hoge water, waardoor de vrachtprijzen laag blijven – in tegenstelling tot vorig jaar – en de duidelijke voorspellingen dat het zeker nog tot 2018 zal duren voor de markt weer aantrekt. Twee jaar waren wel te overzien geweest. Dan hadden de schippers het wel uitgezongen, maar 2018 is te ver weg. Er zijn meer en meer stukken aan boord. Nu voelen de schippers het; kijk als je alleen maar minder met vakantie kan, dan voel je het niet echt, maar dit raakt het dagelijks leven van de schippers. Ze kunnen niet meer vooruit.”
“Als je dergelijke voorspellingen doet, dan gaan mensen ernaar handelen. Overal gebeurt dat. Aankopen worden uitgesteld als de vooruitzichten zo pessimistisch zijn. Als er geen maatregelen worden genomen, dan zal het een Wild West worden. Er is niemand die ons helpt. Mensen die niets met scheepvaart hebben – bij de Kamer van Koophandel, in de politiek – die beslissen over de binnenvaart. Ik heb maar één vraag aan de beleidsmakers: wat is het belang van de binnenvaart? Ze roepen allemaal dat de binnenvaart top is, de oplossing voor het toenemende vervoer, maar intussen staan ze toe dat de vrije markt de sector kapot maakt. De schipper zelf blijft in zijn toren zitten, hoog boven de containers in zijn stuurhut.”
Bevrachters
Hoewel bevrachters niet direct zijn uitgenodigd voor de bijeenkomst van zondag, zullen ze niet worden geweerd. “Ze zijn niet niet welkom, maar we vonden het verstandiger ze niet uit te nodigen. De bevrachters erbij betekent ook dat schippers bang zullen zijn hun stem te verheffen. Kleinere bevrachters hebben ook een belang, die gaan met de schippers mee omvallen. Zij zijn de mede-verliezers. Om nog maar niet te spreken van alle toeleveranciers. Toeleveranciers die kampen met betalingsachterstand van schippers zijn als eerste de dupe als de scheepvaart niets meer verdient. Ze zijn niet bang werk kwijt te raken, ze zijn bang dat ze voor het werk dat ze doen niet worden betaald.”
Er moet zondag een statement komen van de schippers. Bij Ons Recht wordt gesproken van ‘kostprijstarieven’. “Er moeten wel redelijke tarieven worden betaald. Als er geen geld wordt verdiend dan kun je ook geen mensen meer krijgen om op de schepen te varen. We zien zondag wel wat er op ons af komt. Wat we willen, is gezamenlijk ideeën uitwisselen en dat er iets uitkomt dat CCR en EU op 8 november kunnen gebruiken. Als er maar vijftig man komen, dan is alles verloren. Met tien schepen blokkeer je de sluis bij Wijnechem. Gaan schippers blokkeren, dan doe je daar niets tegen. Het is de hoogste tijd voor een signaal.”
Reageren? Mail naar [email protected].
