Het is maar de vraag of meer afwikkeling van goederenvervoer over het spoor in Oost-Nederland de beste methode is om meer ruimte voor personenvervoer te creëren. Kijk eerst eens beter naar de mogelijkheden voor meer vervoer over water. Dit adviseert de Commissie voor de milieueffectrapportage (MER) aan Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur & Milieu, mede ingegeven door moties van deze strekking in de Tweede Kamer.
De minister had gevraagd om dit advies voor de MER bij de planning van het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS). Dat programma is bedoeld om in de Randstad ruimte te maken voor het personenvervoer door goederenvervoer af te wikkelen over de Betuwelijn en door Oost-Nederland.
Nut en noodzaak
Het PHS moet ook de ruimte creëren voor de voorspelde groei van spoorvervoer. Een speciale goederenspoorlijn is voorzien vanaf de Betuwelijn bij Elst via Arnhem, Zutphen en Hengelo naar de grensovergang bij Oldenzaal.
Hoewel de MER oorspronkelijk bedoeld was om te bezien hoe het vervoer per spoor het beste kan worden afgewikkeld, schakelt de commissie duidelijk terug: eerst maar eens nut en noodzaak aantonen van het spoorvervoer in die regio.
De commissie adviseert om te beginnen een brede verkenning uit te voeren naar “de mogelijke alternatieven waarmee het doel (verplaatsing van het goederenvervoer uit de Randstad en opvangen van toename van goederenvervoer) bereikt kan worden”.
De onderzoeken waarvoor Kamerleden anderhalf jaar geleden moties indienden, kunnen daarvoor als basis dienen. Het betreft onderzoeken naar het langetermijnperspectief van goederenvervoer, het forser inzetten op binnenvaart, het maximaliseren van het gebruik van de Betuweroute, en een betere aansluiting en benutting in Duitsland. Bovendien zou de studie naar de Noordtak van de Betuweroute geactualiseerd moeten worden.
Ook daaruit kan de conclusie volgen dat vervoer over water geschikter is.
Protest
Toen in september 2010 de PHS werd besproken in een hoorzitting voor de toenmalige Vaste Kamercommissie voor Verkeer & Waterstaat werd de binnenvaart niet gehoord. Dit leidde toen tot een felle reactie van de binnenvaart, verwoord door CBRB-directeur Robert Tieman.
Vooral omdat de EVO toen aangaf dat er voor de binnenvaart geen groeimogelijkheden waren en dat de binnenvaart in Zuid- Oost- en Noord-Europa geen rol van betekenis kan spelen. Tieman zei toen: “Ondanks het feit dat de binnenvaartinfrastructuur niet toelaat dat we overal kunnen komen biedt de infrastructuur voldoende mogelijkheden om Polen, Midden- en Noord-Duitsland en West-Rusland te bedienen.” De CBRB-directeur is blij dat de lobby van de binnenvaart via de Kamerleden uiteindelijk heeft geleid tot dit advies van de Commissie MER.
De plaatselijke bevolking in de provincies Overijssel en Gelderland protesteert al jaren tegen de plannen om in Oost-Nederland meer goederenvervoer per spoor te doen. Politieke partij SP staat achter het protest met de actie ‘Laat de goederentrein varen’.
