Het Deurganckdok is het kloppend hart van de Antwerpse containeroverslag. Het getijdendok op de Linkerscheldeoever is ook flink op weg om een hotspot voor innovatie te worden. Havenbedrijf Antwerpen introduceert er een slimme kaaimuur en een autonome peilboot. Die en andere innovaties moeten de scheepvaartoperaties en het onderhoud van de ligplaatsen in het grootste dok van de Antwerpse haven een stuk slimmer, en dus efficiënter maken.
“Dankzij de slimme kaaimuur kunnen we de beschikbare ligplaatsen in het Deurganckdok optimaler benutten. Ook het onderhoud van de ligplaatsen zal dankzij de autonome peilboot meer op preventie kunnen geënt worden”, zegt Piet Opstaele, Innovation Enablement Manager bij het Havenbedrijf.
De haven legt hiermee de fundamenten voor wat het Havenbedrijf ‘smart harbour’ noemt. “Een slimme haven is een onderdeel van de Capital of Things waarvan de stad vorig jaar, samen met het Havenbedrijf, de Universiteit Antwerpen en innovatiespecialist imec, het ambitieniveau heeft bepaald”, aldus Opstaele. “Enkele maanden na de ondertekening van de overeenkomst rollen we de eerste concrete projecten uit.”
Slim afmeren
Schepen die vandaag aanmeren in de haven, krijgen een specifieke ligplaats aan de kaaimuur toegewezen. “Je kan het vergelijken met een auto die een betaalparking oprijdt. Ook daar heb je afgebakende parkeerplaatsen. Overschrijd je de limiet van je parkeerplaats, dan neem je niet één, maar twee plaatsen in, wat de capaciteit van de parking vermindert”, legt Opstaele uit.
Hetzelfde gebeurt ook met schepen die afmeren. Nemen ze niet de juiste afmetingen van hun ligplaats in, dan vermindert de capaciteit aan de kaaimuren. De dokmeesters van het Havenbedrijf controleren weliswaar of elk schip juist parkeert, maar soms gebeurt de controle pas nadat een schip al is aangemeerd. “Een schip dan manoeuvreren zodat het juister ligt aangemeerd, kost tijd en geld en dat zien we liever niet gebeuren”, verduidelijkt Opstaele.
Daardoor ontstond het idee om de kaaimuren uit te rusten met camera’s en sensoren, zodat ze zelf kunnen aangeven of een schip correct ligt afgemeerd of niet. In de praktijk wordt een stuk van de kaaimuur aan de noord-westzijde van het Deurganckdok uitgerust met sensoren en camera’s. Het proefproject duurt zes maanden en heeft zowel op binnenvaart- als zeeschepen betrekking.
Slim inspecteren
Eén van de taken van het Havenbedrijf is het onderhoud van de maritieme infrastructuur. “Een groot deel van de maritieme infrastructuur bevindt zich onder water, wat controle van de toestand van de infrastructuur erg moeilijk maakt”, schetst Opstaele de uitdaging. “Vaak stellen we vast dat er iets mis wanneer het te laat is, omdat een sluisdeur bijvoorbeeld plots dienst weigert. Nazicht van het euvel en herstel betekenen dan vaak dat we een sluis tijdelijk uit dienst moeten nemen, met hinder voor de operaties als gevolg. Die situaties willen we tot een absoluut minimum herleiden.”
Waterview
Het Havenbedrijf rekent voor slimme maritieme inspectie op verschillende technologieën. De eerste is Waterview, naar analogie van Google Streetview. Een uitgebreide database aan foto’s van kaaimuren, fenders, bruggen enzovoort moet helpen schade aan de infrastructuur sneller vast te stellen, zodat die ook sneller kan hersteld worden.
Een andere technologie is een autonome peilboot die na de zomer zal rondvaren in het Deurganckdok en die peilingen zal uitvoeren op de commerciële ligplaatsen. De bedoeling is dat de boot helpt om zicht te hebben op de actuele waterdiepte van de ligplaatsen.
Een 3D-model van de Kieldrechtsluis tot slot zal worden ingezet voor preventieve onderhoudsactiviteiten. Op basis van dit model wordt een virtual reality van de sluis ontwikkeld waarbij de onderhoudsploeg virtueel ‘onder water’ kan nagaan waar een defect zich kan bevinden, zodat ze veel gerichter kan ingrijpen.
