“In navolging van omringende landen wordt zo spoedig mogelijk een kilometerheffing voor vrachtverkeer (“Maut”) ingevoerd.” Dat staat in het op 10 oktober gepresenteerde regeerakkoord. Of de binnenvaart daarvan kan profiteren, is niet duidelijk.
Het wegvervoer wordt er waarschijnlijk uiteindelijk niet duurder door. De inkomsten uit de heffing worden namelijk teruggesluisd naar de vervoerssector in de vorm van verlaging van de motorrijtuigenbelasting op vrachtauto’s. Ook komt een deel van het geld beschikbaar voor innovatie en verduurzaming van het wegvervoer.
VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zijn eruit. Ze gaan samen regeren. 209 dagen na de verkiezingen op 15 maart, presenteerden de onderhandelaars het akkoord. Goederenvervoer en infrastructuur zijn slechts onderwerpen in de kantlijn. Maar er is wel het een en ander over afgesproken.
Inhaalslag in infrastructuur
“Nu de economie weer goed draait, is een extra investering in infrastructuur nodig en mogelijk om toenemende drukte op de weg, het spoor, het water en in de lucht te verminderen. Tegelijkertijd nemen we maatregelen om de belasting voor het klimaat, de luchtkwaliteit en de leefomgeving te beperken. Innovatie biedt daarbij enorme kansen. De technologische ontwikkeling biedt de mogelijkheid om uiteindelijk tot een meer geïntegreerd vervoerssysteem te komen dat steeds schoner wordt.”
De regeringspartijen spreken van “een inhaalslag in infrastructuur”. Daarvoor stelt het nieuwe kabinet 2 miljard euro beschikbaar, verspreid over de eerste drie jaar. Daarna wordt het structurele budget met 100 miljoen euro verhoogd. Dat geld wordt tussen weg, water en openbaar vervoer verdeeld volgens de bestaande verdeelsleutel.
Beter afgestemde bedieningstijden
Wat betekent dat het meeste geld weer naar de wegen gaat. Ook al schrijven de coalitiepartners: “De binnenvaart en de spoorwegen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het beperken van toenemend goederenvervoer over de weg en het beperken van uitstoot die slecht is voor het klimaat.”
Wat willen ze concreet doen voor de binnenvaart? “Voor de binnenvaart worden tijden van brug- en sluisbediening beter afgestemd.”
Het spoor gaat minder geld betalen voor het gebruik van de infrastructuur. “We stimuleren het spoorgoederenvervoer door de gebruiksvergoeding in de pas te laten lopen met die in de buurlanden.”
De scheepvaart moet schoner, vinden de regeringspartijen, en daar willen ze bij helpen. “In de zeevaart en binnenvaart is nog veel milieuwinst te behalen. Met de sector zal een Green Deal worden opgesteld voor verduurzaming van de zeevaart, binnenvaart en havens.”
Verdeling van het geld
Het Infrastructuurfonds wordt omgevormd tot een Mobiliteitsfonds. Kern van het fonds is dat niet langer de modaliteit maar de mobiliteit centraal staat. Dat was een van de wensen van Koninklijke BLN-Schuttevaer. Dan wordt naar de beste en schoonste oplossing gezocht en niet binnen de eigen transportvorm. Het geld wordt dan ook niet op voorhand al verdeeld. Daar komt de binnenvaart doorgaans bekaaid van af.
Maar dat duurt nog wel twaalf jaar. Zo lang ligt de verdeling nog vast. “Tot 2030 zijn de financiële middelen verdeeld tussen de traditionele modaliteiten: wegen, spoorwegen en water. Vanaf 2030 gebruiken we een nieuwe indeling die aansluit op de agenda voor slimme en duurzame mobiliteit.”
Dan komt er in ieder geval een apart budget voor beheer en onderhoud, een budget voor het beter benutten van bestaande infrastructuur en voor het stimuleren van intelligente transportsystemen (zoals de zelfrijdende auto en CO2-neutrale oplossingen). Als een toekomstig kabinet daar tenminste niet anders over denkt…
