Het personeel van hotelschepen is in staat om adequaat te reageren op calamiteiten zoals man overboord en brand. Dat blijkt uit onderzoek van de Inspectie Verkeer en Waterstaat. De IVW ziet desondanks mogelijkheden om de veiligheid aan boord van hotelschepen te verbeteren. Bijvoorbeeld door het consequent houden van een introductiepraatje met extra aandacht voor reddingsmiddelen, vluchtwegen en brandgevaar. Dit gebeurt nu niet op alle hotelschepen.
De IVW maakt onderscheid tussen schippers-eigenaren zonder personeel die vaak binnenlandse reizen maken met een jong publiek en internationale riviercruises door rederijen met vaak oudere toeristen. De schipper-eigenaar werkt vaak samen met zijn partner. Zij zijn goed ingewerkt en kennen het schip en de reddingmiddelen goed. Aan boord van de grotere schepen voor riviercruises is voldoende getraind personeel aanwezig. Drie schepen die specifiek zijn ingericht voor zieken en mensen met een beperking, werken met een pro-actief veiligheidsmanagementsysteem.
Verschillende talen
De inspectiedienst meent dat reders die riviercruises aanbieden de veiligheid verder kunnen verbeteren door "óf invoering óf aanscherping van het veiligheidsmanagementsysteem. Dat betekent onder meer het melden en registreren van incidenten en bijna-incidenten binnen de eigen organisatie om van te leren, zonder negatieve consequenties voor de melder."
De reder zou ook de oefeningen aan boord moeten registreren en evalueren. Minimaal één keer per jaar zou er behalve met bemanning ook met passagiers moeten worden geoefend. De verschillende moedertalen van bemanning en passagiers zijn daarbij een extra uitdaging.
Schepen met een binnenlands certificaat, meestal in het bezit van een schipper zonder personeel, hoeven volgens de wet geen verplicht veiligheidspersoneel (Reglement Veiligheidspersoneel Passagiersschepen) aan boord te hebben. De schipper zonder personeel heeft in tegenstelling tot de reder ook niet te maken met de Arbowet. Toch zou volgens de IVW "de risico-inventarisatie en -evaluatie uit de Arbowet een goed aanknopingspunt voor hem kunnen zijn om gestructureerd na te denken over risico’s en oplossingen bij het reageren op calamiteiten."
