Er moet meer geld naar infrastructuur. Daarom is het belangrijk dat het Europees Parlement en de Europese Raad akkoord gaan met het voorstel van de Europese Commissie om de meerjarenfinanciering aan te passen. Dertig Europese transportorganisaties – van binnenvaart, zeevaart, spoor, wegvervoer en luchtvaart – roepen daartoe gezamenlijk op.
Onderdeel van het voorstel is 1,4 miljard euro extra te steken in het CEF-budget (Connecting Europe Facility). Mooi, maar ook dan is er nog steeds niet genoeg geld om het benodigde Trans Europese Netwerk voor Transport (TEN-T) volledig te realiseren, waarschuwen de organisaties.
Het voorstel is “zeer karig en totaal ontoereikend”, verduidelijkt directeur Karin De Schepper van Inland Navigation Europe. Toch vreest ze dat het Parlement en de Raad mogelijk nog proberen te beknibbelen op die 1,4 miljard. “De druk op het huidige EU-budget is gigantisch.” Ze wijst op de immigratie- en vluchtelingenproblematiek. Ook Brexit kan de EU geld gaan kosten. En dan zijn er nog Oost-Europa en landbouw, traditioneel grote posten op de begroting.
Afgewezen
Van het totale CEF-budget van 31 miljard voor de lopende periode (2014-2020) is nog maar 2 miljard beschikbaar voor cofinanciering van projecten. “Als gevolg van een ontoereikend budget voor transport en de bezuinigingen op nationale investeringen is een groot aantal projecten in de transportsector afgewezen. En dat zal blijven gebeuren”, aldus de transportorganisaties.
Er is 500 miljard euro nodig voor infrastructuur. Dat moet de politiek niet vergeten als ze besluit over het voorstel extra geld vrij te maken, vinden de dertig belangenbehartigers uit de sector. Ook niet als over twee jaar het budget voor 2021-2027 op de agenda staat.
Bij volledige realisering van het TEN-T levert dat 10 miljoen extra banen op en 1,8 procent economische groei in 2030, zo is becijferd. Er is geen moment te verliezen als Europa zijn concurrentiekracht wil verbeteren.
Binnenvaartprojecten
Welke binnenvaartprojecten kans maken op subsidie, is ongewis. De Schepper: “De Commissie doet geen beloftes op voorhand, maar lidstaten gaan in 2017 zeker opnieuw binnenvaartprojecten in het achterland van de grote zeehavens aanmelden.”
“Daarbij moeten ze haarfijn kunnen aantonen dat de aangevraagde subsidies absoluut noodzakelijk zijn. Als dat niet het geval is zijn ze aangewezen op eigen middelen of andere financiële constructies.”
Blending
Het extra geld voor transport in het voorstel bestaat uit 400 miljoen euro aan subsidies en 1 miljard euro voor projecten met ‘blending’ van financiële middelen: subsidie gecombineerd met private investeringen en leningen. “Dat is natuurlijk niks in vergelijking met de werkelijke noden”, aldus De Schepper. “Het binnenvaartnetwerk in het achterland van de zeehavens kampt met capaciteitstekorten; het kost flink wat geld om die knelpunten op te lossen.”
De Commissie dringt er bij de nationale overheden op aan dat ze blending toepassen voor infrastructuurprojecten, omdat het EU-budget gewoon niet toereikend is om alle cruciale projecten mee te financieren. “Er vloeit wel geld terug naar het budget van projecten die vertraging hebben opgelopen”, weet De Schepper, “maar dat lost de algemene krapte niet op. Het is heel moeilijk om de klus te klaren met de krappe overheidsbudgetten.”
Tol
Maar blending is niet zo voor de hand liggend voor de binnenvaart. Voor het wegverkeer is wel tol mogelijk als financieringsvorm voor nieuwe wegen, tunnels en bruggen. Dan zijn private partjen wel geïnteresseerd om er geld in te steken. Voor de binnenvaart (en het spoor) worden tolprojecten niet als oplossing gezien.
INE blijft de Commissie bestoken om “samen een meer voorspelbaar kader voor investeringen in vaarwegen uit te werken”, zegt De Schepper strijdlustig.. “We zijn ervan overtuigd dat met de juiste argumenten het ook duidelijk wordt dat een gepaste EU co-financiering van binnenvaartinfrastructuur de door de EU gepromote verschuiving van vracht naar water ten goede komt.”
