Op 15 maart houdt de federale examencommissie voor de binnenvaart in België op te bestaan. De bevoegdheid voor het organiseren van examens en het verstrekken van vaarbewijzen is overgeheveld naar de gewesten. Het is echter onduidelijk hoe die dat gaan organiseren. Het Kenniscentrum Binnenvaart Vlaanderen (KBV) hoopt op 2 februari meer te weten te komen tijdens een overleg bij het Vlaams Gewest.
Terwijl de doorsnee Belg wel gewend is aan enig gerommel tussen het gewestelijke en federale niveau, deed de presentatie van Peter Claeyssens van FOD Mobiliteit en Vervoer (foto) vrijdag 22 januari toch zeker de buitenlandse deelnemers aan de VBR-jaarvergadering de wenkbrauwen fronsen. De communicatie over binnenvaartbevoegdheden in België lijkt zoek en de schippers dreigen daar de dupe van te worden.
Staatshervorming
De overdracht van de bevoegdheid voor technische voorschriften en de verkeersregeling op het water (de ‘natte kant’ van de binnenvaart) naar de gewesten, is een onderdeel van de zesde staatshervorming. Bij wet van 6 januari 2014 hebben de wijzigingen hun beslag gekregen. Ook gevaarlijke goederen (ADN) en technische veiligheid zijn overgeheveld naar de gewesten.
De verschuiving betekent onder meer dat de gewesten nu ook kunnen inspecteren of aan boord de technische voorschriften worden nageleefd. Aangezien ze verantwoordelijk zijn voor het beleid op dit vlak hebben Vlaanderen en Wallonië nu ook een vertegenwoordiger in de CCR. Alles wat met toegang tot de markt te maken heeft, is een federale bevoegdheid gebleven, net als het herbekijken van de vrijstelling van bedrijfsvoorheffing voor de binnenvaart – opgenomen in het regeerakkoord van 2011.
Amper overleg
Aangezien de binnenvaartbevoegdheden verdeeld zijn over het gewestelijke en het federale niveau, schrijft de wet verplicht overleg voor. In juli 2015 verrasten de gewesten het federale niveau door – zonder overleg – ook de bevoegdheid over het afgeven van vaarbewijzen en het organiseren van de examens te claimen.
De FOD Mobiliteit en Vervoer heeft nog overwogen om dit aan te vechten bij de Raad van State, maar zag daar uiteindelijk van af. De toegang tot het beroep is immers een gewestelijke bevoegdheid geworden. Het gevolg is wel dat de federale examencommissie per 15 maart ophoudt te bestaan. Vooralsnog is niet bekend hoe Vlaanderen hier opvolging aan gaat geven.
De federale ambtenaren voor de examens zijn niet overgegaan naar de gewesten. Er zijn vermoedens dat Vlaanderen dit gaat uitbesteden. Door de onduidelijke situatie dreigt volgens Claeyssens een leemte te ontstaan. “De omstandigheden dwingen ons om nu al af te remmen en half februari te stoppen met de theorie-examens, om alle kandidaten nog de kans te geven hun praktijkexamen te doen.”
Veel onduidelijkheid
De communicatie tussen het federale en het gewestelijke niveau verloopt volgens Claeyssens moeizaam. Op administratief niveau is er nagenoeg geen enkele communicatie. Wel heeft het Vlaams Gewest al consulenten op de FOD Mobiliteit en Vervoer afgestuurd om in te kaart te brengen hoe men de taken daar in het verleden heeft aangepakt.
Alle ICT zit nog tot eind 2017 op federaal niveau. Een punt van zorg is de overdracht van gegevens van schippers. Moeten zij straks zelf allerlei zaken gaan kopiëren? En hoe zit het met de geldigheid van documenten? In Wallonië gebruikt men het Belgische logo, in Vlaanderen het Vlaamse. Claeyssens hoopt dat de wisselwerking tussen de gewestelijke en de federale administraties snel op gang komt. De situatie is namelijk ook pijnlijk en vervelend voor de ambtenaren die overgegaan zijn naar de gewestelijke administraties. Hij raadt de binnenvaart aan niet te veel op administraties te schieten met vragen en klachten. “Wend u tot de politiek. Op kabinetsniveau vindt wél overleg plaats.”
tekst en foto: Sarah De Prter
